Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAİM GAFAROV
Danışman: CAĞFER KARADAŞ
Özet:İslâmi ilimlerin hemen bütün dallarında eser veren Musa Cârullah Bigiyev çok önemli bir dönemde yaşamıştır. Çünkü XIX. yüzyıl İslâm dünyasında yaşanan acı vakaların yanında İslâm'da tecdit hareketlerin başlangıcıdır. Döneminde ortaya çıkan problemlere, İslâm'ın evrensel mesajını esas alarak yeni çözümler getirmeye çalışan Musa Cârullah'ın özellikle kader konusundaki görüşü büyük önem taşımaktadır. Ona göre kaza, kader, tevekkül gibi kavramlar yanlış yorumlanıp insanların tembelliğine, dünya yaşamından soğumasına sebep oldu. Oysa bu kavram ve inanışlar Müslümanlara bunun için değil, cesaret, güven, atılganlık duygusu kazandırmak için bildirilmiştir. Ona göre kader vardır. Fakat insanın hür ihtiyarı vardır ve cebir altında değildir.Bu çalışmamızda Musa Cârullah Bigiyev'in Kader konusundaki görüşünü ana hatlarıyla açıklamaya çalıştık. Önce yazarın hayatını ve kader konusunu kısaca anlatıp, daha sonra Musa Cârullah'ın kader konusunu nasıl ele aldığı kelâm ilmi açısından ortaya konmaya çalışılmıştır. Musa Cârullah nihaî olarak kimsenin çözemediği konuyu belki de çözememiştir. Fakat maslahatımıza en uygun şekilde yorumlamaya çalışmıştır.