Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAMAZAN ÖNAL
Danışman: ALİ İHSAN KARATAŞ
Özet:Abdullah b. Muhammed b. Ebî Şeybe (İbrahim) b. Osman el-Absî el-Kufî 159/776 Kûfe'de dünyaya gelen İbn Ebî Şeybe hayatının büyük kısmını bu şehirde geçirmiş ve yine bu kentte 235/849 vefat etmiştir. İlk Musannef ve Evâil yazarlarından olan müellif, onun el-Musannef isimli eseri, İslamî ilimlerin en önemli mirası ve bilgi kaynağı olarak kabul edilen Kütüb-i Sitte'ye ve daha birçok hadis, siyer, tabakat gibi eserlere kaynaklık etmiştir. Bu araştırma, onun el-Musannef 'inde yer alan siyer rivayetlerini tespit etmeyi ve metodunu ortaya koymayı hedeflemiştir. İbn Ebi Şeybe'nin Musannef'inde yer alan siyer ve meğâzî ile ilgili rivayetlerinin tespiti ve değerlendirilmesinin yapıldığı tezin ilk bölümünde, İbn Ebî Şeybe'nin hayatı, eserleri, ilmî şahsiyeti, siyerciliği, İslamî ilimlere ve özellikle siyer ilmine tesiri ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde, İbn Ebi Şeybe'nin Musannef'inde yer alan siyer rivayetlerinin içeriği hakkında bilgi verildikten sonra o alanda yazılan eserlerle mukayese edilerek tarih, mekân ve isnat kullanımıyla ilgili metodu tespit edilmiş; Kur'an'dan ve Şiîrlerden yararlanma biçimi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca yazarın kaynakları yazılı ve sözlü olarak iki grupta incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise müellifin eserinde yer alan siyer rivayetlerinden Mekke dönemine ait olan kısmı diğer kaynaklarla karşılatırma yapılarak, ele aldığı konularda ve seçtiği rivâyetlerde benzerlik ve farklılıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç kısmında da eserle ilgili varılan kanaate, çeşitli tespitlere ve önerilere yer verilmiştir.