Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Bilal Toprak
Danışman: SÜLEYMAN SAYAR
Özet:Anadolu'da ortaya çıkmış ilk heretik akımlardan biri olan Montanizm, ikinci asrın ortalarında Frigya bölgesinde ortaya çıkmıştır. Montanistler, peygamberî geleneği canlandırmalarıyla, millenarianist bir karaktere sahip olmaları ve kadınlara kilise hiyerarşisinde yer vermeleriyle dikkat çekmiştir. Hareketin kurucusu Montanus ve kadın peygamberler Maximilla ile Priscilla, insanlara dünyanın sonunun çok yakın olduğunu vazetmişlerdir. Paraklit olduğunu iddia eden Montanus, insanları Göksel Kudüs'ün ineceği yer olan Pepuza'da toplamaya çalışmıştır. Azizler topluluğu oluşturmak isteyen Montanistlere göre bu; evlilikten uzak durarak, oruç tutup büyük güne hazırlanmakla mümkündür. Montanizm kısa sürede Roma, Kartaca, Galya gibi şehirlere yayılmış ve Tertullian gibi ünlü bir kilise babasını da saflarına katmayı başarmıştır. Dördüncü yüzyıla kadar etkisini sürdüren Montanizm, sinod kararları ve imparatorların baskılarıyla güç kaybetmiş ve sekizinci yüzyılda tarih sahnesinden silinmiştir. Ancak Montanizm'in kiliseye yönelttiği eleştirilerin birçoğu günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.