Câmi'ü'l-Hisâb (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞERMİN KALAFAT

Danışman: HATİCE ŞAHİN

Özet:

Bu tez çalışmasında, tarihî bir metin çalışması yapılması düşünülmüş ve XVI. yüzyıl Kanunî Sultan Süleyman Dönemine ait Yûsuf bin Kemâl el-Bursevî'nin Câmi'ü'l–Hisâb'ı konu olarak seçilmiştir. Giriş, inceleme, metin ve dizin olarak hazırlanan tezde ek bölüm olarak Terim Sözlükleri bölümü bulunmaktadır. Tezin konusuna bağlı olarak Câmi'ü'l–Hisâb adlı matematik metninin, çeviri yazısı yapılarak, elde edilen metin üzerinden dil tarihi, ses bilgisi, şekil bilgisi ve söz varlığı açılarından bir değerlendirme yapılmıştır. Tezin amacı, öncelikli olarak Türk dili alanındaki tarihî metin çalışmalarına katkı sağlamaktır. Bu amaca yönelik olarak tezin öncelikle mevcut nüshalarıyla birlikte karşılaştırmalı olarak çeviri yazısı yapılmıştır. Tezin giriş bölümünde Osmanlı bilim geleneği içinde matematik ilminin konumunun belirlenmesi üzerinde durulmuştur. İnceleme bölümünde ses bilgisi, biçim bilgisi üzerinden bir tarihî dil çalışması yapılmıştır. Eserin üçüncü bölümünde söz varlığı kapsamında eserdeki terimler üzerine bir sözlük bulunmaktadır. En son olarak eserdeki kelimelerin dizini hazırlanmıştır. Yine tezin sonuna incelenen eserin tam nüsha halinde tıpkıbasımı ve nüshalarının da birkaç sayfasının tıpkı basımı eklenmiştir.