Yabancı orijinli kestane genotiplerinin Bursa koşullarında morfolojik ve biyolojik özelliklerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Beyami Uğur

Danışman: CEVRİYE MERT

Özet:

Bu çalışmada Bursa ekolojik koşullarında yetiştirilen ‘Amy’ (Castanea mollissima) çeşidine ait 5 genotip (‘A-1’, ‘A-2’, ‘A-3’, ‘A-4’, ‘A-5’) ve hibrit olan ‘Sleeping Giant’ (C. mollissima x (C. crenata x C. dentata)) çeşidine ait 9 genotip (‘SG-1’, ‘SG-2’, ‘SG-3’, ‘SG-4’, ‘SG-5’, ‘SG-6’, ‘SG-7’, ‘SG-8’, ‘SG-9’) olmak üzere toplam 14 adet genotipte çalışılmıştır. Yaprak, meyve ve erkek çiçeklerde olmak üzere toplam 37 özellik yönünden değerlendirme yapılmış ve böylelikle genotipler arasındaki farklılıklar ortaya konulmuştur. Tüm genotiplerin erkek çiçekleri uzun stamenli ve tozlayıcılık niteliğine sahip olduğu saptanmıştır. Genotipler arasında yaprak ve meyvelerde yapılan ölçümlerin istatistiki anlamda önemli olduğu bulunmuştur. Ortalama yaprak boy değerlerinin 15,95 cm ile 21,57 cm, en değerlerinin 6,07 cm ile 8,51 cm arasında değiştiği tespit edilmiştir. ‘Sleeping Giant’ çeşidine ait genotiplerin yaprak boyutları ‘Amy’ çeşidine ait genotiplerden daha büyük olduğu saptanmıştır. Genotiplerin yaprak sapı uzunluğu, kalınlığı, damar sayısı ve damar aralığı, diş uzunluğu, genişliği ve diş sayısı belirlenmiştir. Yaprak sapı kalınlığı, yaprak damar aralığının ‘Sleeping Giant’ çeşidine ait genotiplerde, yaprak sapı uzunluğu, yaprak damar sayısı değerlerinin ‘Amy’ çeşidine ii ait genotiplerde daha büyük olduğu saptanmıştır. Genotiplerin ortalama meyve eni 27,71-34,89 mm, meyve boyu 24,00-30,89 mm, meyve yüksekliği 17,86-21,56 mm arasında değiştiği tespit edilmiştir. ‘SG-9’, ‘SG-7’ genotipleri dışında diğer genotiplerin 11 g ve üzeri meyve ağırlığına sahip olduğu ve en iri ve en küçük meyvelere sahip olan genotiplerin ‘Sleeping Giant’ çeşidine ait genotipler arasında yer aldığı belirlenmiştir. Hem yaprak hem de meyve boyutları bakımından en yüksek değerler ‘SG-5’, ‘SG-4’ çeşitlerinde saptanmıştır. Ayrıca genotipler hastalık ve zararlılar yönünden değerlendirilmiş, tüm genotiplerde kestane kanseri, mürekkep hastalığı belirtileri görülmemiş fakat kestane gal arısı zararlısının sebep olduğu gal oluşumları saptanmıştır.