Demans hastalarında 12 haftalık pilates eğitiminin bilişsel sürece etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda Çağlar

Danışman: ERKUT TUTKUN

Özet:

Bu çalışmanın amacı hafif demansı hastası kadınlara uygulanan, 12 haftalık pilates eğitimin (mat, esneklik, pilates band) bilişsel süreçler üzerinde etkisi olup olmadığı ortaykoymaktır. Araştırmamıza günlük fiziksel aktiviteleri dışından her hangi bir aktivitesi olmayan Trabzon ve Bursa huzurevlerinde en az 1 yıldır bulunan 26 hafif demans kadın olgu yer almıştır. 65 (yıl) yaş üstü 26 hafif demans kadın olgu n=13 deney, n=13 kontrol grubuna ayrıldıktan sonra 12 hafta boyunca, haftada 3 gün ardışık olmayan günlerde 30-45 dakika arasında süre ile pilates eğitimi (pilates bandı, nefes egzersizleri ve mat egzersizleri ile kuvvet, denge, dayanıklılık ve stretching egzersizlerini içeren) uygulanmıştır. Kontrol grubuna her hangi bir eğitim programı uygulanmadı. Bilişsel süreçler için Standardize Mini Mental Test (SMMT), Stroop Test, olguların fiziksel özelliklerini ölçmek için Tinetti (denge ve yürüme) Testi, boy(cm), vücut ağırlığı(kg), fizyolojik ölçümler nabız (atım/dk), tansiyon(mmHg) ölçümleri alındı. İlk test ölçümleri 12 haftalık pilates eğitimine başlamadan üç gün önce, son test ölçümleri 12 haftalık pilates eğitimi bittikten üç gün sonra alınmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizlerinin yapılmasında SPSS 25,0 istatistik programı kullanıldı. Grupların ön test ve son test ölçümleri arasındaki istatistiksel farkların anlamlılık düzeylerinin tespit edilmesinde, veriler normal dağılım göstermişse "paired samples t-test", veriler normal dağılım göstermemişse "Wilcoxon" kullanıldı. Farklı gruplara ait ölçümler arasındaki istatistiksel farkların anlamlılık düzeyleri ise, veriler normal dağılım göstermişse "İndependent Samples T-Test", veriler normal dağılım göstermemişse "Mann-Whitney U Test" ile tespit edildi. Grupların genel özelliklerini tespit etmek amacıyla tanımlayıcı istatistik uygulandı. Değişkenlere ait ön test ve son test karşılaştırmaları sonucunda görülen farklılıklar p<0,05 anlamlılık düzeyinde yorumlanmıştır. Bilişsel süreçleri ölçen SMMT deney grubu ön test ölçüm, 19,69±3,43 son test ölçüm 21,38±3,25 p=0,000, kontrol grubu ön test ölçüm 20,08±3,52, son test ölçüm 19,54±2,88, p=0,085 olarak bulunmuştur. Stroop Test deney grubu 1.kart ön test 29,46±11,28(sn), son test 27,83±10,72(sn) p=0,006 2. kart ölçümleri ön test 36,48±13,16(sn), son test 35,12±13,28(sn) p=0,186 3.kart ölçümleri ön test 33,82±13,03(sn), son test 30,67±11,69(sn) p=0,005 olarak saptanmıştır. Kontrol grubu 1.kart ön test 32,96±15,31(sn), son test 35,25±15,26(sn) p=0,239, 2.kart ön test 37,72±16,47(sn) ,son test 39,57±15,35(sn) p=0,530(sn), 3.kart ön test 33,51±15,15(sn), son test 37,57±15,68(sn) p=0,031 olarak saptanmıştır. Egzersizin demans hastası kadınlara fiziksel olarak etki edip etmediğini ölçmek için Tinetti (Denge ve Yürüme ) testi kullanıldı. Pilates eğitimi uygulanan grubunun ön test Tinetti toplam puanı 17,62±1,61, son test ölçümü 19,23±1,36 p=0,000 saptanmıştır. Kontrol grubu ön test 18,38±1,45, son test 18,38±1,45 p=1,000 olarak saptanmıştır. Tüm ölçümlerin yorumlanması ön test-son test ortalama değerleri (p<0,05) olarak değerlendirildi. Sonuç olarak 65 yaş üstü hafif Demanslı kadın hastalara, 12 hafta boyunca pilates mat eğitimi uygulanmış, deney grubunda bilişsel, fiziksel ve fizyolojik ölçümlerinde anlamlı farklar saptanırken, p<0,005, pilates eğitimi uygulanmayan kontrol grubundaki hastaların ölçümlerinde anlamlı farklara rastlanmamıştır.