Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OLGUN ŞİMŞEK
Danışman: Hakan Çelik
Özet:Besin değeri düşük yiyecekler, elementlerin yetersiz alımıyla ilgili bazı sağlık sorunlarına neden olur. Demir bakımından zengin yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi, demir eksikliği bulunan insanların demir eksiliğini giderebilmesi için alternatif bir yöntem olabilir. Bununla birlikte, bitkilerde bulunan diğer besin elementlerinin alımı ve alınma miktarı da insan sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu elementlerin bitkilerdeki bulunuş miktarları bir denge içerisinde olmalıdır. Bu elementlerin uygun miktarları tüm canlılar için gerekli olmasına karşın fazla miktarda alınmaları zararlıdır. Bu nedenle artan Fe dozlarının ıspanak (Spinacia oleracea L.) bitkisinin büyüme ve besin elementi alımına etkilerini incelemek amacıyla bu sera denemesi kurulmuştur. Akan su kültürüne sahip bir hidroponik sisteme yerleştirilen ıspanak çeşitlerinden 'Matador', 'Reis' ve 'Greenstar' a artan miktarlarda Fe (30, 60, 90, 120 ve 150 µM) uygulanarak elde edilen sonuç gözlenmiştir. Artan miktarlarda Fe uygulamasının ıspanak çeşitlerinde istatistiksel olarak anlamlı (p<0.01) bir etkisinin olduğu gözlenmiştir. Uygulanan demir, bitki büyümesini, kuru madde miktarını, SPAD değerlerini ve uygulanan dozlardan 120 µM Fe dozuna kadar ıspanak köklerinin hem de yapraklarının besin alımını uyarmıştır (p<0.01). Bununla birlikte ıspanak bitkilerine uygulanan en yüksek demir dozunun (150 µM) etkisi negatif bulunmuş, özellikle bitkilerin köklerinde Fe, Cu ve Mn birikimi meydana gelmiştir. Demirin düşük dozları ise Mg'un sürgünlere taşınmasını engelleyerek ıspanak köklerinde Mg birikimine neden olmuştur. Sonuç olarak, ıspanak bitkisinin yetiştiği ortamda demir eksikliğinin olması besin elementlerinden özellikle Mg'un eksikliklerine yol açmakta ve bunların yüksek bulunması Mg alımını da engelleyebilmektedir. Bitki besin elementleri arasındaki antagonistik etkileşim nedeniyle bitkilerin demirle zenginleştirilmesinde uygulanacak doza özel bir önem verilmelidir.