Theodor fontane'nin "effi briest" ,lev nikolai tolstoy'un "anna karenina" , halit z. uşaklıgil'in "aşk-ı memnu" örneklerinde "farklı kültürlerde aldatan kadının toplumdaki yeri"


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVİNÇ EĞİLMEZ

Danışman: CELAL KUDAT

Özet:

Bu çalışmada Alman , Rus ve Türk kültürlerinde birer klasik sayılan ve her biri 19 . yüzyılın önemli yazarları tarafından yazılan üç eser incelenmiş ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır . “Aldatan Kadının Toplumdaki Yeri” her üç eser için de ortak motiftir . Yapılan incelemeler sonucunda bu motifi destekleyecek veriler bulunmuş ve bu veriler birbirleriyle karşılaştırılarak üç eser arasındaki ortak , benzer ve farklı yönler tespit edilmiştir . Karşılaştırma yöntemiyle varılan sonuçlar doğrultusunda 19 . yüzyıldan günümüze değin “Aldatan Kadının Toplumdaki Yeri” yorumlanmaya ve konuyla ilgili güncel örnekler verilerek çözüm önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır . Yapılan karşılaştırma bize farklı kültürlerde , hatta aynı kültürün farklı sosyo -ekonomik tabakalarında aldatan kadına olan yaklaşım tarzının farklı olduğunu göstermiştir . Eserlerde olayın çözümü de kültür farklılığının etkisiyle birbirinden ayrılır. Ortak olan ise farklı kültürel yapıya dahi mensup olsalar , aldatan kadının toplumdan dışlanmasıdır. Halit Ziya Uşaklıgil'in Aşk-ı Memnu isimli eserinde mensup olduğu sosyal tabakadan memnun olmayıp, daha iyi yaşam şartları için kendisinden yaşça büyük, iki çocuk sahibi , maddi geliri yüksek Adnan Bey ile evlenen Bihter' in evliliği sırasındaki yasak aşk anlatılır. Bihter' in kocasına ihaneti ortaya çıkınca evlenmeden önceki sosyal tabakanın şartlarına dönmek istemediği ve eşini aldattığı için toplumun aşağılayıcı tepkilerine maruz kalmamak için çözümü intiharda görür ve hayatına son verir. Theodor Fontane'in Effi Briest isimli yapıtında annesinin etkileri ile çocuk yaşta olan Effi'nin 40 yaşındaki kaymakam Baron von Innstetten ile evlenmesi sonucu , evliliğinde aradığı aşkı bulamayışı ve aradığı aşkı bir başka erkekte bularak eşine ihaneti anlatılır . Effi'nin ihaneti eşi tarafından öğrenilince , Effi hem eşi , hem de ailesi tarafından yalnızlığa terk edilir ve hastalanarak ölür. Dünyaca ünlü Rus yazar Lev Nikolai Tolstoy'un toplumun üst tabakasına mensup , iyi bir statüye sahip Alexis Alexandrovitche ile evlenen genç ve güzel Anna'nın eşine bir türlü sevgi besleyememesi sonucu eşini aldatması Anna Kareninna isimli eserinin konusudur . Anna ihaneti sonucu toplumun ağır tepkileriyle karşılaşır ve toplumdan dışlanır . Bu tepkilere katlanamayan Anna psikolojik bunalıma girer ve intihar eder.