Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mumin Omerov
Danışman: SAADET MAYDAER
Özet:Vakıf müessesesi, İslam medeniyeti ve Müslüman toplumlarda geçmişten günümüze en köklü kurumların başında gelmektedir. Hz. Peygamber döneminde “sadaka-i cariye” hadisiyle temelleri atılan ve Müslümanlar arasında hüsnü kabul gören vakıf kültürü zamanla gelişip sistemleşmiş ve İslam Medeniyetinin köşe taşlarından biri olmuştur. Vakıf müessesesi, Osmanlı Devleti eliyle Balkanlar’a taşınmış ve Makedonya şehirleri vakıf mefkûresiyle imar edilmiştir. Vakıflar, İslam âleminde ve Osmanlı toplumunda, din, eğitim, sosyo-kültürel ve iktisâdi hayatın her alanına yayılmıştır. Bu çalışmada, Tanzimat’tan Osmanlı hâkimiyetinin sonuna kadar Makedonya’da kurulmuş ve vakfiyesine ulaşılan 220 vakıf incelenmiştir. Vakıfların şehirlerdeki dağılımı, hizmet alanları, gelir ve gider kaynakları irdelenmiştir. Öte yandan vakıfların, sosyo-kültürel ve ekonomik hayata sağladığı katkılar araştırılmış; menkul ve gayrimenkul vakıf mallarının nasıl işletildiği, vakıfta kimlerin görev aldığı, çalışanların maaşları, bakım ve onarım giderleri mercek altına alınmıştır. Ayrıca din, eğitim, tasavvuf, sosyal ve belediye hizmetleri sahasında yapılan harcamalar hususunda vakfiyelerde detaylı malumat verilmiş; bulgular ışığında Makedonya vakıfları değerlendirmeye tabi tutulmuştur.