Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞERİFE EVSEN
Danışman: Minara Aliyeva Çınar
Özet:
Deyimler; anlatımı etkili kılan, söylenileni net bir biçimde dile getirmeyi ve bunları yazılı olarak da ifade edebilmeyi sağlayabilen kalıplaşmış sözcük gruplarıdır. Deyimler sayesinde ülkelerin kültürleri ve yaşam şekilleri hakkında fikir sahibi oluruz. Çünkü bu kelimeler sözlük anlamlarının yanı sıra aynı zamanda kültür taşıyıcılarındandır. Deyimlerin ortaya çıkış hikâyeleriyle öğretimi, yabancı öğrencilerin öğretilen dilin kültürünü daha iyi anlamasına ve dilin inceliklerini öğrenmesine katkı sağlar. Bu çalışmada; yabancılara Türkçe öğretiminde Türk dilindeki deyimlere dikkat çekmek, Türk kültürünün aktarılmasında önemli bir yeri olan deyimlerin B2 seviyesinde öğretimine katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Deyimlerin mecaz anlamlı olması konunun yabancı öğrenciler tarafından kavranmasını güçleştirmektedir. Bundan dolayı deyimlerin somutlaştırarak öğretimi önemlidir. Bu viii çalışmada deyimler ortaya çıkış hikâyeleri ile ve görsellerle verilerek daha somut bir öğrenme ortamı oluşturulmak istenmiştir. Bu çalışmada İskender Pala’nın “İki Dirhem Bir Çekirdek” adlı eseri ve Gaziantep Üniversitesinin “Çizgilerle Deyimler ve Hikâyeleri” adlı çalışmasında yer alan deyimler kullanılmıştır. Bu deyimlerden amaca uygun olanlar uzman görüşü alınarak seçilmiştir. Seçilen deyimlerin hikayeleri -ADOÇM (Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni) B2 seviyesi kazanımlarına uygun olacak biçimde- B2 seviyesine uyarlanarak etkinlik şeklinde kullanılmıştır. Araştırmanın modelikarma yöntem araştırması olan gömülü desendir. Bu modelde hem nicel hem de nitel veriler kullanılmaktadır. Deneysel araştırmada deney öncesi ve sonrası ölçümler yapılarak yansız atamayla çalışma ve kontrol grubu oluşturulur, çalışma grubu işleme tabi tutulurken kontol grubuna işlem uygulanmaz. Bu modelde, değişimin ne kadar etkili olduğunu tespit etmek için ön test- son test ölçme sonuçları ile beraber değerlendirilir (Karasar, 1999). Bu doğrultuda ULUTÖMER (Uludağ Üniversitesi Türkçe Öğretim ve Araştırma Merkezi) öğrencilerinden rastgele-seçkisiz yöntemle gruplar oluşturulmuştur, çalışma ve kontrol grubu öğrencileri 15’er öğrenciden oluşmaktadır. Bu gruplara öğrencilerin deyimler hakkındaki ön bilgilerini tespit etmek için ön test yapılmıştır. Ardından uzman görüşleri ile seçilen yirmi deyim B2 kuru boyunca çalışma grubu öğrencilerine ortaya çıkış hikayeleriyle ve etkinliklerle, kontrol grubuna ise bağlama uygun bir metinle ve sözlük anlamlarıyla uygulanmıştır. Sonrasında çalışma ve kontrol gruplarının başarı durumlarının tespiti için son test uygulanmış ve elde edilen veriler; cinsiyet, ana dili, yaş gibi değişkenler açısından değerlendirilip tablolaştırılmıştır. Testin sonuçlarına göre çalışma grubundaki öğrenciler ön testte 20 sorudan (X) 7,47 ortalama yaparken son testte ortalama (X) 14,40 ix olmuştur. Kontrol grubu öğrencileri ön testte (X) 6,60 ortalama yaparken son testte bu ortalama (X) 9,07 şeklinde hesaplanmıştır. Bu çalışmada deyimlerin hikâyeleriyle ve etkinliklerle verilmesinin öğrencilerin konuyu öğrenmesinde anlamlı bir farklılık oluşturup oluşturmadığı incelenmiştir. Anlaşılmıştır ki her biri kültürel bir hazine olan deyimlerin ortaya çıkış hikâyeleriyle anlatılması ve etkinliklerle verilmesi deyim öğretimini kolaylaştıracaktır.