Kur'ân'da sesin mânaya delâleti -Kıyâmet âyetleri örneği-


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SÜMEYYE TUĞ

Danışman: Selahattin Öz

Özet:

Beşerin bir benzerini getirmekten aciz kaldığı Kur’ân; gerek harfleriyle gerek kelime ve cümleleriyle gerek de telaffuzuyla mânaya tesir eden üstün ifade gücüne sahip bir kitaptır. Onun üslubundaki canlılığını ve etkileyiciliğini ön plana çıkaran en önemli hususiyetlerden biri de hiç şüphesiz anlam dokusuyla birlikte meydana getirdiği uyum ve ahenktir. Bu çalışmada insicamın bir yönü olan sesin mânaya delaleti, Kur’ân’da kıyamet âyetleri özelinde incelenmiştir. Söz konusu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, dilbilim çerçevesinde fonetik ve semantik hakkında genel değerlendirmelere yer verildikten sonra Arap fonetiği ve ses delaleti ile ilgili ön plana çıkan bazı temel özellikler ana hatları ile işlenmiştir. İkinci bölümde, Kur’ân’da sesin mânaya delaleti ile ilgili tespit edilen bu bilgilere, klasik ve çağdaş dönem âlimlerin yaklaşımları doğrultusunda yer verilmiştir. Özellikle Kur’ân’ın, konu ile ilgili çok fazla dillendirilmeyen hususiyetleri ortaya çıkarılarak, ses-mâna delaletinin üsluba tesir eden güzellikleri yansıtılmaya çalışılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise diğer iki bölümde zeminini oluşturduğumuz çalışmanın âyetlere tatbiki ele alınmıştır. Sesin mânaya delaleti kıyamet âyetleri bağlamında, gerek kıyamet tasvirleri gerekse cennet ve cehennem tasvirleri çerçevesinde incelenmiştir.