Suriyeli mültecilere yönelik duygular ve algılanan sosyal mesafede, gruplararası pozitif ve negatif temas, sosyal baskınlık yönelimi, gruplararası tehdit ve gruplararası kaygının rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE YANBOLLUOĞLU

Danışman: Leman Pınar Tosun

Özet:

Bu tez araştırmasının amacı, Türk vatandaşlarının Suriyeli mültecilere yönelik tutumlarını ve bu tutumları açıklayabilecek çeşitli faktörleri incelemektir. Bu amaçla, gruplar arası ilişki süreçlerini açıklamaya yönelik bazı sosyal psikoloji kuramlarındaki kavramların bir arada ele alındığı bir araştırma modeli oluşturulmuştur: Gruplar arası Temas Kuramı'ndan gruplar arası temas ve dış grup arkadaşlığı kavramları, Sosyal Baskınlık Kuramı'ndan sosyal baskınlık yönelimi kavramı, Bütünleşik Tehdit Kuramı'ndan gruplar arası kaygı ve gruplar arası tehdit kavramları modele dâhil edilmiştir. Araştırmanın verileri Bursa'da Suriyeli mültecilerin yoğun olarak bulundukları ilçelerde yaşayan toplam 303 Türk vatandaşından yüz yüze ve internet ortamı aracılığıyla toplanmıştır. Kavramsal modelde, sosyal baskınlık yöneliminin ve gruplar arasındaki pozitif ve negatif temasın sosyal mesafeyi ve dış gruba yönelik olumlu ve olumsuz duyguları yordaması ve bu ilişkiye gruplar arası tehdit algısı ile gruplar arası kaygının aracılık etmesi öngörülmüştür. Model, yapısal eşitlik analizi ile test edilmiştir. Modelin uyum indekslerinin yeterli düzeyde olduğu ve beklenilen doğrudan ve dolaylı etkilerin büyük çoğunluğunun doğrulandığı görülmüştür. Sonuçlara göre Suriyeli mültecilerle pozitif temas onlara yönelik olumlu duyguları, negatif temas ise olumsuz duyguları arttırır; temas ve pozitif-negatif duygular arasındaki ilişkide Türk vatandaşlarının Suriyeli göçmenlerin varlığından ötürü hissettikleri tehdit ve kaygı, aracılık işlevleri görür. Bu modele ek olarak değişkenler arasında yalnızca gruplar arası kaygının aracı rol oynadığı alternatif bir model daha test edilmiştir. Bulgular literatür doğrultusunda tartışılmıştır.