M9 anacı üzerine aşılı farklı elma çeşitlerinde yapraktan uygulanan kalsiyum ve bor'un meyve niteliği üzerine etkileri

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gürler Cihangir Korkmaz

Danışman: ZEYNAL TÜMSAVAŞ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırma, ülkemizde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan elma ağaçlarında, özellikle üründe Ca ve B noksanlığına bağlı olarak ortaya çıkan kötü meyve niteliği sorunlarına pratik çözüm önerileri getirebilmek ve ürünlerin depo ömürlerini artırabilmek için M9 anacı üzerine aşılı farklı elma çeşitlerinde yapraktan uygulanan Kalsiyum ve Bor'un meyve niteliği üzerine etkilerini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Deneme, Çanakkale ili Bayramiç ilçesinde 2000 yılında Alara Tarım Ürünleri tarafından dikilmiş olan M9 anaçlı bodur elma bahçesinde kurulmuştur. Deneme 4 tekerrürlü ve her tekerrürde iki ağaç olacak şekilde tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme desenine göre planlanmıştır. Araştırmada toplam 6 farklı elma çeşidine (Galaxy Selecta, Mondial Gala, Golden Delicious Reinders, Shampion, Jonagold, Fuji) yapılan Ca ve B uygulamaları %0.2'lik CaCl2 çözeltisi şeklinde ve %0.2'lik CaCfc çözeltisinin %0.15'lik Bor çözeltisi ile birlikte farklı uygulama sayılarında ağaçlara püskürtülerek gerçekleştirilmiştir. Deneme süresi boyunca, deneme planında öngörülen zamanlarda ağaçlardan yaprak ve meyve örnekleri alınarak bunlarda bazı fiziksel ve bitki besin maddesi analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda, yapılan Ca ve B uygulamalarının meyvelerin fiziksel özellikleri üzerine etkilerinin istatistiksel olarak önemli çıktığı (meyve ağırlığı hariç) ancak uygulamaların etkinliklerinin düzenli olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, elma çeşitleri arasında meyvenin fiziksel özellikleri bakımından en fazla gelişme gösteren çeşitlerin Golden Delicious Reinders ve Shampion çeşitleri olduğu saptanmıştır. Yapılan uygulamaların yaprakların bitki besin maddesi içerikleri üzerine etkilerinin genel olarak %1 düzeyinde istatistiksel olarak önemli olduğu, ancak uygulamaların etkinliklerinin düzenli olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca yaprakların incelenen bitki besin maddesi içerikleri dikkate alındığında yapılan uygulamaların çeşitler üzerinde farklı etkilerinin olduğu saptanmıştır. Uygulamaların, meyve örneklerinin bitki besin maddesi üzerine etkileri makro element içerikleri bakımından yıllar itibariyle farklı olasılık düzeylerinde olmak üzere 2002 yılı için P, K, Ca, Mg ve Na'da istatistiksel olarak önemli bulunurken, 2003 yılında sadece K, Mg ve Na istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Bununla birlikteyılla üzerinden birleştirilmiş veriler dikkate alındığında yapılan uygulamaların meyvelerin makro element içerikleri üzerine etkilerinin istatistiksel olarak önemli çıkmadığı belirlenmiştir. Mikro element içerikleri bakımından yapılan uygulamaların genel olarak istatistiksel balomdan farklı düzeyde önemli olduğu belirlenmiştir. Yapılan uygulamaların, meyvelerin bitki besin maddesi içerikleri üzerine etkilerinin düzenli olmadığı ve meyvelerin incelenen bitki besin maddesi içerikleri dikkate alındığında yapılan uygulamaların çeşitler üzerinde farklı etkileri olduğu belirlenmiştir.