Vekâlet teorisi: Firma performansına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMİT CAN GÜVENÇER

Danışman: DEĞER ALPER

Özet:

Modern firma yapısının temelinde, yetki veren ve vekilin karşılıklı bağımlılığı yatmaktadır. Buna göre, yetki verenler (sermaye sahipleri) yapacakları yatırımlardan kâr elde edebilmek için vekillerin (yöneticilerin) uzmanlaşmış beşeri sermayelerine; vekiller ise kendilerine ait yatırımlarda bulunacak sermayeye sahip olmadıkları için yetki verenlerin fonlarına ihtiyaç duyarlar.Günümüz firmalarında sermaye sahipliği ile yönetimin birbirinden ayrılması, çeşitli problemlere yol açmakta ve söz konusu problemlerin çözümü için bir takım maliyetlere katlanılmasını zorunlu hale getirmektedir.Vekâlet teorisi genel itibariyle, vekâlet veren ve vekil arasındaki vekâlet problemlerini ele almakta olup bu problemlerden kaynaklanan vekâlet maliyetlerini minimize etmeyi amaçlamaktadır.Bu çalışmanın konusunu, vekâlet teorisi ve bu teori çerçevesinde sermaye sahiplik yapısının firma performansına etkisinin incelenmesi oluşturmaktadır. Çalışmada ilk olarak modern firma olgusundan bahsedilmiş; ikinci bölümde vekâlet teorisi detaylı bir şekilde açıklanmış; üçüncü bölümde sermaye sahiplik yapısı ile firma performansı ilişkisi vekâlet teorisi çerçevesinde incelenmiş; son bölümde ise, İMKB'de hisse senetleri işlem gören imalat sektöründeki 128 firmanın 2003-2007 yılları arasını kapsayan dönemdeki verileri kullanılarak, sermaye sahiplik yapısının vekâlet maliyetleri ile ilişkisi ve firma performansına olan etkileri, doğrusal regresyon ve korelasyon analizi ile incelenmiştir.Analiz sonuçlarına göre; sermaye sahiplik yapısı ile vekâlet maliyetleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Diğer taraftan, firma performansı ile yabancı şirketlerin sermaye payları arasında istatistiksel olarak anlamlı (pozitif doğrusal) bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer bir deyişle, yabancı şirketlerin Türk firmalarındaki sermaye payları arttıkça söz konu firmaların performansları da artmaktadır.