Farklı hammadde ve örme yapılarındaki sporcu giysilerinin termofizyolojik konfor ve aerobik performans özelliklerinin araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA TAŞTAN ÖZKAN

Danışman: BİNNAZ KAPLANGİRAY

Özet:

Spor giysiler, giysinin kullanılacağı iklim koşullarına ve yapılan aktiviteye bağlı olarak vücut ısıl dengesini sağlamalıdır. Bu nedenle bu giysilerin özellikle antrenman sırasında oluşan fazla ısı ve teri hızlı bir şekilde atıp sporcuyu konforlu hissettirmesi gerekir. Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) tarafından desteklenen bu çalışmada iki farklı grup kumaş numuneleri ürettirilmiş ve bu kumaş gruplarının ısıl direnç, su buharı direnci, hava geçirgenliği, genel nem yönetim özellikleri test edilmiştir. Test sonuçlarına göre kumaşların konfor özellikleri hakkında yorumlar yapılmıştır. Daha sonra bu kumaş gruplarından seçilen 5 farklı kumaş numunesi daha önce belirlenen model ve ölçülerde diktirilerek giyim denemelerinde kullanılmıştır. Objektif testler sonucunda en yüksek hava geçirgenliği ve nem yönetimi özelliği gösteren TS kodlu Tencel® süprem kumaştan yapılan giysi numunesinde ölçülen dört vücut bölgesi için de mikroklima sıcaklık ve bağıl nem verilerinin diğer kumaş tiplerinden daha düşük olduğu görülmüştür. Terleyen Sıcak Plaka test sonuçlarına göre su buharı direnci en düşük ikinci yapıya sahip, termal manken test sonuçlarına göre ise en düşük su buharı direncine sahip olan PM kodlu poliester meş örgü yapılı kumaşın ise ölçülen dört vücut bölgesi için de mikroklima bağıl nem değerleri diğer giysilerden daha düşük olarak bulunmuştur. Bunun nedeni gözenekli yapının su buharı geçişine kolaylık sağlaması sonucu mikroklima bağıl nem değerlerinin düşmesidir. Genel olarak tüm vücut bölgelerinde en sıcak ve en nemli ölçülen giysi yapısı terleyen sıcak plaka test cihazı ölçümlerine göre en yüksek ısıl direnç, termal manken sonuçlarına göre en yüksek su buharı direnci gösteren PPS kodlu pamuk/poliester giysi olmuştur. Objektif ölçüm sonuçlarına göre hava geçirgenliği ve nem yönetimi yüksek, su buharı direnci düşük kumaş yapılarının giyim denemesi sırasında mikrokima sıcaklık ve bağıl nem değerlerinin daha düşük olduğu görülmüştür. Isıl direnç ve su buharı direnci yüksek kumaş yapılarının ise mikroklima sıcaklık ve bağıl nem değerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Subjektif ölçüm sonuçlarına göre ise mikrokima bağıl nem ve sıcaklık değeri daha düşük ölçülen giysiler denekler tarafından daha düşük sıcaklıkta ve konforlu olarak değerlendirilmiştir. Bir başka deyişle objektif test sonuçları ile subjektif değerlendirme sonuçları birbirini desteklemiştir. Ayrıca TS ve PM kodlu numunelerin VO2maks değerleri ve nabız değerlerinin de diğerlerinden daha düşük olması nedeniyle antreman sırasında sporcuları daha az zorladığı ve bu giysilerin giyildiği durumda aktivitenin diğerlerinden daha fazla sürdürülebileceği söylenebilir.