Okul öncesi dönemde çocukların ve öğretmenlerin çocuk-öğretmen ilişkisine yönelik algılarının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELEK MERVE YILMAZ GENÇ

Danışman: MERAL TANER DERMAN

Özet:

Bu çalışmanın amacı; okul öncesi dönemde çocukların ve öğretmenlerin, çocuk-öğretmen ilişkisine yönelik karşılıklı algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırma, nicel araştırma yaklaşımının kullanıldığı bir tarama çalışması olarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Bursa’nın merkez ilçelerinde bulunan MEB’e bağlı bağımsız anaokullarında, ilkokullar bünyesinde bulunan anasınıflarında ve özel okul öncesi eğitim kurumlarında okul öncesi eğitimine devam eden ve rastgele yolla seçilen 329 çocuk ile bu çocukların sınıflarında görev yapan 32 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, çocukların bakış açılarına göre öğretmenleri ile olan ilişkileri belirleyebilmek amacıyla, Çocukların Öğretmen Desteğini Değerlendirmeleri Ölçeği’nin (ÇÖDDÖ)’nin uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin uyarlama sürecinde Uluslararası Test Komitesi’nin önerdiği adımların takip edildiği çalışmada, öğretmenlerin çocuklar ile olan ilişkilerini algılama biçimini değerlendirebilmek amacıyla ise Öğrenci-Öğretmen İlişki Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak; öğretmen ve çocuk tarafından algılanan karşılıklı ilişkiye ait toplam puanların ve çocuk ve öğretmene ait demografik özelliklerin öğretmen tarafından algılanan ilişki biçiminin yordama durumunun belirlenmesi amacıyla regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda; çocuk ve öğretmenin aralarındaki ilişkiye bakış açısının karşılıklı olarak birbirinden bağımsız olduğu saptanmıştır. Cinsiyet değişkeninin önemli bir faktör olarak belirlendiği bu çalışmada, öğretmenlerin erkek çocuklar ile olan ilişkilerini daha çatışmalı olarak algılarken; kız çocuklar ile olan ilişkilerini daha yakın ve bağımlı olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir. Öğretmenlerin mesleki deneyimi ile çocuğun yaşı değişkenlerinin, hiçbir bağımlı değişken için anlamlı yordayıcılar olmadıkları görülmüştür. Öğretmenlerin eğitim durumu değişkeni ile yakınlık ilişki biçimi arasında pozitif bir ilişki olduğu bulunmuş ve meslek lisesi mezunu öğretmenlerin çocuklar ile olan ilişkilerini daha yakın olarak belirttikleri görülmüştür. Okul türü değişkeninin de anlamlı bir yordayıcı olarak saptandığı çalışmada, özel okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların, öğretmenleri tarafından algılanan bağımlılık puanlarının, anasınıfına devam eden çocuklardan daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır