Bazı mevsimlik çiçeklerde boylanmanın kontrolü üzerine uniconazole ve gibberellik asit uygulamalarının etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sergül Atlar

Danışman: MEHMET ÖZGÜR

Özet:

Sera koşullarında yürütülen çalışmada, mevsimlik çiçeklerden Camgüzeli’nin (Impatiens walleriana L. ) ‘Accent Red’ ve Hercai menekşe’nin (Viola x wittrockiana) ‘Jack Pot F1’ çeşitlerinde boylanmanın kontrolüne yönelik olarak büyümeyi düzenleyici maddelerin etkileri araştırılmıştır. Her iki bitki türünde boylanmanın engellenmesi amacıyla Uniconazole (Sumagic)’ün 5, 10 ve 20 ppm’lik dozları camgüzeli bitkilerine 2-3 yapraklı, hercai menekşe bitkilerine 3-4 yapraklı aşamada iken püskürtülerek uygulanmıştır. Aşırı doz (40 ppm) olarak kullanılan Uniconazole’ün etkisini ortadan kaldırmaya yönelik olarak da GA3’ün, Camgüzeli’nde 10, 25 ve 50 ppm, Hercai menekşe’de 10 ve 25 ppm’lik dozları denenmiştir. Bitkilerde, uniconazole ve GA3 uygulamalarının etkilerinin belirlemek amacıyla, boylanma ve bitki kalitesine ilişkin ölçümler yapılmıştır. Uniconazole uygulamalarının hepsi, her iki bitki türünde de, bitkide boylanma parametresi olarak ele alınan bitki boyu, boğum sayısı ve boğum arası uzunluğunu azaltmıştır. Camgüzeli’nin uygulama yapılmayan bitkilerinde 18.44 cm olan bitki boyu ve 2.47 cm olan boğum arası uzunluğu 20 ppm uniconazole uygulamasında 4.52 cm bitki boyu ve 0.88 cm boğum arası uzunluğu şeklinde ölçülmüştür. Camgüzeli için 5 (10.47cm boy ve 1.46 cm boğum arası uzunluğu)ve 10 ppm’lik (6.02 cm boy ve 0.89 cm boğum arası uzunluğu) uygulamalar uygun dozlar olarak belirlenmiştir. Etkin bir boy kısalmasına rağmen 20 ppm’lik uygulama aşırı doz olarak kabul edilmiştir. Bitki boylarının 5 ppm’lik uygulamada 4.20 cm ve 10 ppm’lik uygulamada 3.29 cm olarak ölçüldüğü hercai menekşe bitkisi için de aynı dozlar etkili ve uygun bulunmuştur. Camgüzeli ve hercai menekşe bitkilerinde, boylanmanın kontrolünde önemli etkiye sahip olan 5 ve 10 ppm’lik uniconazole dozları, bitki kalitesi açısından incelenen parametrelerden gövde çapı, bitki çapı, sürgün sayısı, yan sürgün uzunluğu ve ana gövde üzerindeki yaprak sayılarında, alınan verilere bakıldığında, bitki kalitesinde artış sağlamışlardır. GA3 uygulamaları uniconazole’ün oluşturduğu bodurlaştırıcı etkiyi kırmak suretiyle her iki bitki türünde de bitki boylarının uzamasını sağlamıştır. Camgüzeli bitkilerinde 10 ve 25 ppm’lik uygulamalar etkili bir boylanma ve kaliteli bir bitki gelişimi sağlarken 50 ppm doz’un büyümeyi fazla artırdığı saptanmıştır. Hercai menekşe bitkilerinde de kullanılan 10 ve 25 ppm’lik uygulamalar boylanmayı teşvik etmekle birlikte, bitki boyundaki fazla uzamaya sebep olmaları nedeniyle aşırı etki göstermişlerdir.