Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: EYLEM YEŞİLYURT
Danışman: ÇİĞDEM KARATEPE
Özet:Dilbilimciler dolaylılık ve kibarlık kavramlarını 30 yılı aşkın bir süredir tartışmaktadır ancak son dönem literatüründe dolaylı dil kullanımına dair yapılan birçok araştırma söz-eylemler (speech acts) üzerine odaklanmıştır. Bu tezin amacı günlük konuşma dilindeki dolaylı dil kullanımını incelemektir. Daha belirgin bir ifadeyle bu çalışmanın amacı Türk kültürü gibi doğu kültürlerinde yaygın bir iletişim durumu olan kahve falı sırasında kullanılan dolaylı dili incelemektir. Bu çalışma kahve fincanı ile fal bakan Türklerin dolaylı dili dostane ilişki kurmak amacı ile kullandıklarını ileri sürmektedir. Çalışmada toplam süresi yaklaşık 113 dakika olan 12 kahve falı kaydında yer alan iyi ilişki sağlama amacıyla kullanılmış dolaylı dil örnekleri incelenmiştir. Katılımcılar 2 erkek ve 19 bayandan oluşmaktadır. Bunların 10 tanesi kahve falına bakan 11 tanesi ise kahve falı baktıran kişilerdir. Kayıtlar tam olarak yazıya dökülmüş ve veri içerisindeki dolaylı dil kullanımları görevlerine göre sınıflandırılmıştır.Veri analizi sonucunda dolaylı anlatım ifade eden dokuz kategoriye ulaşılmıştır: (1) standart dil: deyimler ve dil rutinleri, (2) metaforlar ve stereotipler, (3) sorular ve eklenti sorular, (4) söylem belirleyicileri ve duraklama sözcükleri , (5) olasılık ifade eden ve kaçamak yanıt veren ifadeler (6) niceleyen ve pekiştirici ifadeler, (7) söyleyeni belirli olmayan ifadeler, (8) bağlaçlar, (9) koşul tümceleri. Yapılan inceleme sonucunda katılımcıların dolaylı dil yapılarını sıklıkla kullandıkları gözlenmiştir. Sonuçlar çalışmanın beklentileriyle aynı noktada olup, kahve falı esnasındaki iletişim sırasında katılımcıların iyi ilişki kurma amacıyla dolaylı dil yapılarına başvurduklarını ortaya koymuştur.