Bakır(II) ve palladyum(II) iyonlarının fenantrolin türevleri ve amino asitler ile oluşturduğu komplekslerin sentezi, karakterizasyonu, DNA/protein etkileşimlerinin ve biyolojik özelliklerinin araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, KİMYA, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DUYGU İNCİ

Danışman: Rahmiye Aydın

Özet:

Bu çalışmada, metal iyonu olarak bakır(II) ve palladyum(II) iyonları, fenantrolin türevi olarak 1,10-fenantrolin (phen), 4-metil-1,10-fenantrolin (4-mphen), 5-metil-1,10-fenantrolin (5-mphen), 4,7-dimetil-1,10-fenantrolin (dmphen), 3,4,7,8-tetrametil-1,10-fenantrolin (tmphen) ve pyrazino[2,3-f][1,10]fenantrolin (py-phen), amino asit olarak ise glisin (gly) ve L-tirozin (L-tyr) seçildi. Sulu çözelti çalışmalarında, bakır(II) ve palladyum(II) iyonlarının seçilen ligantlar ile oluşturduğu komplekslere ait denge tepkimeleri 25°C, 0,1 M KCl ve 0,1 M KNO3 iyonik ortamında potansiyometrik yöntem ile araştırıldı. Ligantların protonlanma sabitleri ile bakır(II) ve palladyum(II) komplekslerinin kararlılık (oluşum) sabitleri BEST bilgisayar programı kullanılarak hesaplandı. Çözeltide oluşan türlerin dağılımı ise SPE bilgisayar programı kullanılarak belirlendi. Sentez çalışmalarında, seçilen ligantların bakır(II) ve palladyum(II) iyonları ile oluşturduğu ikili ve karışık ligant kompleksleri sentezlendi. Sentezlenen komplekslerin yapıları elementel analiz, elektronik absorbsiyon spektroskopisi, IR, ESI-MS ve X-ışını tek kristal kırınım yöntemleri, Pd(II) komplekslerinin yapıları ise ilave olarak 1H NMR ve 13C NMR teknikleri ile aydınlatıldı. Biyolojik aktivite çalışmalarında, komplekslerin buzağı timüsü DNA'sı (CT-DNA) ile etkileşimleri elektronik absorpsiyon ve floresans spektroskopisi, termal denatürasyon ve agaroz jel elektroforez teknikleri kullanılarak incelendi. Komplekslerin sığır serum albümini (BSA) ile etkileşimleri elektronik absorpsiyon ve floresans (senkronize floresans, floresans rezonans enerji transferi (FRET), iki boyutlu (2D) ve üç boyutlu (3-D) floresans) spektroskopisi teknikleri kullanılarak araştırıldı ve BSA sönümleme mekanizması bulundu. Sentezlenen komplekslerin DPPH radikal süpürme ve H2O2 radikali yakalama aktiviteleri standart olarak kullanılan askorbik asit, trolox ve BHT ile karşılaştırmalı olarak araştırıldı. Komplekslerin antikanser aktiviteleri ise meme, akciğer ve kolon kanseri hücre hatları ile sağlıklı insan bronşiyal epitel hücre hattında cis-Platin ile karşılaştırmalı olarak belirlendi.