Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre eğitimi ile ilgili inanç sistemlerinin merkezilik ve çevresellik açısından incelenmes


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Meryem Almaz

Danışman: AHMET KILINÇ

Özet:

Bu çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre eğitimi ile ilgili inanç sistemlerinin merkezî ve çevresel olmak üzere nasıl konumlandıklarını ortaya çıkarmak ve bu konumlanmaları kullanarak genel çevre eğitimi inançları yüksek bireyler ile düşük olan bireyler arasındaki farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Bu genel amaç kapsamında 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Uludağ, Marmara ve Ahi Evran Üniversitelerinde, üçüncü ve dördüncü sınıflarda öğrenim görmekte olan 243 fen bilimleri öğretmen adayının "çevre eğitimi" ile ilgili inançları haritalandırılmış ve merkezîlik-çevresellik açısından incelenmiştir. Araştırma nicel bir çalışma olup survey deseni baz alınmıştır. Veri toplama aracı olarak "Bilgi. Çevre, Öğrenme ve Çevre Eğitimi ile İlgili Düşünceler (BÇÖÇ)" adlı ölçek uygulanmıştır. Bu ölçek iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde bilgi, çevre, öğrenme ve çevre eğitimi ile ilgili inançların seçimi ile ilgili sekiz madde bulunmaktadır. İkinci bölümde ise bu inançlara katılım, diğerlerinin katılımı ve bu inançlara olan direnç hakkındaki maddeler yer almaktadır. Katılımcıların ölçeğin birinci bölümüne verdikleri cevaplardan "Genel Çevre Eğitimi İnanç(GÇEİ) Puanı" oluşturulmuştur. Sonraki aşamada GÇEİ puanı en yüksek ve en düşük 10 kişi belirlenerek bu gruplarda çevre eğitimi inançlarının pozisyonları, inançların değişebilirliği ve sosyal konsensüs açısından incelenebileceği haritalar oluşturulmuştur. Yapılan incelemeler sonucunda hem GÇEİ yüksek hem de GÇEİ düşük bireylerde bilgi, öğrenme, öğretme ve çevre tanımı gibi inançların tamamının merkezî, içeriğin eğitimi (çevre eğitimi) ile ilgili inançların tamamının ise çevresel olmadığı gözlenmiştir. İnançların birlikte uyumu (coherence) yaklaşımlarının desteklediği bilgi, öğrenme, öğretme ile konunun öğretimi ile ilgili inançların bir arada düşünüldüğü bir modelin öğretmenlerin inanç sistemini anlamada daha etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca çevre eğitimi inançları yüksek bireylerde öğrenme ve öğretim ile ilgili inançların birçoğu çevre eğitimi inançları düşük bireylerden farklı olarak merkezîleşmiştir. Bu durum özellikle yapılandırmacı öğrenme ve öğretimi daha fazla merkezîleştiren öğretmen adaylarının ileride daha etkili bir çevre eğitimi yapacakları şeklinde yorumlanabilir.