Şifa bahçelerinin terapik faydaları ve tasarım ilkelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Huriye Çalışkan Mimarlar

Danışman: AYSUN ÇELİK ÇANGA

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Doğa ile iletişim halinde olmak hastalıklara sebep olan stres/depresyon gibi birçok ruhsal sorunları engelleyerek hastalıklardan korurken, bir yandan da hastalıkların iyileştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Ancak sanayileşmenin ve betonlaşmanın artması ile kentlerde doğa ile iletişim kurmak her geçen gün zorlaşmaktadır. Yapılan araştırmalarda bu durumun, insanlar üzerindeki kent baskısını, fiziksel/ruhsal hastalıkları arttırarak, iş gücünü de büyük oranda azalttığı belirlenmiştir. Son yıllarda sağlık sorunlarının artmasından dolayı dünya kamuoyunda ciddi görüşmeler yapılmış ve sonucunda reformlar oluşturulmuştur. Her alanda yapılan reform çalışmaları peyzaj alanında da gündeme gelmiştir. Bunun sonucunda; büyük kentlerin doğa ile organik bağını oluşturan kentsel yeşil alanlar içerisinde yer alan ‘şifa bahçesi’ kavramı açığa çıkmıştır. Şifa bahçesi belirli bir nüfus, yer ve amaca göre hazırlanmış pozitif sağlık sonuçları alabilmek için tasarlanmış bir bahçe veya peyzajdır. Gerek Osmanlı tarihinde gerekse dünya tarihinde önemli geçmişi olan şifa bahçelerinin kullanımı ne yazık ki günümüzde yaygın değildir. Bu çalışmanın amacı şifa bahçelerinin kullanım amaçlarını belirlemek, insanların ne gibi durumlarda şifa bahçelerini tercih edebileceklerini saptamak, insanları şifa bahçeleri hakkında bilgilendirmek ve bu doğrultuda şifa bahçelerinin peyzaj tasarım ilkelerini belirlemektir. Araştırmanın materyalini; Zeytinburnu Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi ve Kütahya Hekim Sinan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi oluşturmaktadır. Çalışmanın yöntemi; veri toplama, analiz, sentez ve değerlendirmelerden oluşmaktadır. Veriler literatür taramaları, yerinde yapılan incelemeler ve yüz yüze görüşmeye dayalı olarak yapılan anketlerle elde edilmiştir. Anket analizleri SPSS16 istatistik programı ile yapılmış olup buradan elde edilen analiz sonuçları literatür verileri ile sentezlenerek değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda; şifa bahçesi kavramının tam tanımının yapılması, bilinçlendirme aşamalarının artırılarak şifa bahçelerinin özellikle kentlerde sayılarının artırılması ve tedavilerde bilinçli kullanımının yaygınlaştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.