Kırsal Mimari Miras, Kırsal Turizm ve Kırsal Kalkınmanın Sürdürülebilir Bütünleşik Yönetimi: İznik Kırsalı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU SOYKÖK EDE

Danışman: Murat Taş

Özet:

Kırsal alanlarda gerçekleştirilen ve yöreye özgü etkinlikler ile kırsal yaşam kültürünün izlenip deneyimlenebildiği kırsal turizm faaliyetlerinde mimari miras yapıları önemli yerel unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Günümüzde ekonomik, sosyal ve çevresel zorluklarla karşı karşıya olan kırsal alanlardaki miras değerlerinin dönüştürücü gücü,

sürdürülebilir kırsal kalkınmanın temel sağlayıcılarından biri olarak kabul görmektedir.

Bu bağlamda; kırsal kalkınma, kırsal turizm ve kırsal mimari miras koruma çalışmalarının birbirlerini bütünleyerek, birlikte gerçekleştirilmesi oldukça önemlidir. Olaya ve sürece yönelik farklı yaklaşımlar, farklı yasa ve yönetmelikler ile farklı aktörlerin olduğu bu çok boyutlu çalışmaların birlikte ele alınmasında, yol gösterici, bütünleşik bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Bu sorundan yola çıkılarak; kırsal mimari mirasın kırsal turizmle bütünleştirilerek kalkınma amaçlı sürdürülebilirliğinin sağlanabileceği bir model önerisi

ortaya koymak amaçlanmıştır.

Çalışma alanı olarak doğal, tarihi ve kültürel değerleri, kırsal mimari miras öğeleri ve kırsal turizm potansiyelleri ile İznik kırsalı seçilmiştir. Yöntem olarak, kırsal alan çalışmaları ve paydaşlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nitel bir araştırma sürecinin izlendiği çalışmada; yerinde gözlem, fotoğrafla belgeleme, not alma, rehberli gezi ve derinlemesine görüşme gibi çoklu veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Alan çalışmalarında toplanan veriler hazırlanan envanterlere işlenmiş, paydaş görüşmeleri içerik analizi ve karşılaştırma yöntemi ile değerlendirilmiştir. Alan çalışmaları ve görüşme sonuçlarına göre, kırsal mimari mirasın kırsal turizm ve kırsal kalkınma ile bütünleşmesi amacıyla eylem önerileri ve sürdürülebilir bütünleşik yönetim modeli örneği oluşturulmuştur. Terk edilme ve miras değerlerini kaybetme riski taşıyan kırsal alanlar için örnek teşkil eden bu çalışmanın, koruma, turizm ve kalkınma çalışmalarının bütünleştirilmesinde yol gösterici olması düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kırsal kalkınma, kırsal turizm, kırsal mimari miras, bütünleşik

yönetim, sürdürülebilir yönetim, İznik (Nikaia/Nicaea)