Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YAĞMUR YAĞMURCU
Danışman: LEMAN PINAR TOSUN
Özet:Bu çalışmanın temel amacı kendini nesneleştirme olgusunu bir Türk örnekleminde incelemektir. Bu tez kapsamında iki farklı çalışma yapılmıştır. Birinci çalışmanın iki amacı vardır. İlki, kendini nesneleştirme deneyiminin bireylerin yaşantısındaki bazı etkilerini ölçmek için McKinley ve Hyde (1996) tarafından oluşturulan Nesneleştirilmiş Beden Bilinci Ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. İkincisi ise, bireylerin kendilerini nesneleştirme düzelerinin beden izleme davranışlarıyla ve hissettikleri beden utancı duygusuyla ilişkilerini Nesneleştirme Kuramı çerçevesinde test etmektir. Birinci çalışma kapsamında veriler 190 kişiden online olarak toplanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda ölçekten 5 madde çıkartılmış, orijinal çalışmada olduğu gibi beden izleme, kontrol inancı ve beden utancı olmak üzere üç faktör bulunmuştur. Analiz sonuçları, ölçeğin geçerlik ve güvenirliğinin yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir. Analizler beden izlemenin kendini nesneleştirme ile beden utancı arasındaki ilişkiye aracılık ettiğine işaret etmiştir. Bu tez kapsamında yapılan ikinci çalışmada, kendini nesneleştirme ve sistemi meşrulaştırma arasındaki ilişkiyi belirlemek ve düşmanca ve korumacı cinsiyetçiliğin bu ilişki üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bunların yanı sıra cinsiyetin kendini nesneleştirme üzerindeki etkisi de incelenmiştir. İkinci çalışma kapsamında veriler 263 Uludağ Üniversitesi öğrencisinden toplanmıştır. Katılımcılar dört farklı araştırma grubuna seçkisiz olarak atanmış ve maruz bırakıldıkları ifadeler kalıpyargısal olan (düşmanca ve korumacı) ve olmayan (kadınlara yönelik olumlu içeriğe sahip fakat kalıpyargı içermeyen ve cinsiyetle ilişkisiz olan) olmak üzere manipüle edilmiştir. Bu manipülasyonun katılımcıların sistemi meşrulaştırma eğilimi, kendini nesneleştirme eğilimi, beden izleme davranışı ve beden utancı duygusu üzerindeki etkileri incelenmiş; ancak deney manipülasyonunun beden izleme dışındaki değişkenleri etkilemediği saptanmıştır. Ayrıca, kendini nesneleştirme eğilimi ve beden izleme davranışının cinsiyete göre farklılaşmadığı ancak kadınların erkeklere kıyasla beden utancı duygusunu daha fazla yaşadığı bulunmuştur. Bulgular, litaratürdeki araştırma bulgularıyla karşılaştırılmış, çalışmaların sınırlılıklarından söz edilmiş ve son olarak gelecekteki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.