Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, İslam Tarihi Ve Sanatları Böl., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELNUR AĞDAMLI
Danışman: İlhami Oruçoğlu
Özet:
Bu çalışmada XX. yüzyılın başlarında Güney Kafkasya coğrafyasında meydana gelen olaylar ele alınmıştır. Günümüzde Ermeniler, dünyanın önde gelen ülkelerinde diaspora çalışmaları ile kendilerini mağdur göstererek Türkleri siyasi açıdan zor durumda bırakmaya çalışmaktadır. Bu bağlamda tezimiz söz konusu coğrafyada Çarlık Rusyası'nın himayesinde Hrıstiyan bir Ermeni devletinin kurulmasına paralel olarak Azerbaycanlı Müslüman Türklere yapılan soykırımların incelenmesi açısından ehemmiyet arz etmektedir. Ruslar, Hıristiyan Ermenileri Güney Kafkasya'da iskân etmek suretiyle tampon bir devlet kurarak, Osmanlı ile Azerbaycan arasındaki bağları koparmanın yanı sıra Anadolu ile Türk dünyası arasında da tüm ilişkilerin kesilmesini hedeflemekte idi. Rusların yürüttüğü bu politika Çar I. Petro'nun sıcak denizlere inme politikasının bir devamıydı. Söz konusu politika Ermenilerin devlet kurma idealleri ile örtüştüğü için gönüllü olarak bu plana katılmış ve bölgeye kitleler halinde göç etmişlerdir. Ruslar, 1828'de Kaçar Devleti ile Türkmençay ve 1829'da da Osmanlı Devleti ile yaptığı Edirne Anlaşmalarından sonra Ermenileri toplu halde Anadolu ve İran coğrafyasından Azerbaycan'ın Revan, Nahçivan, Zengezur, Karabağ ve Şirvan bölgelerinde iskân etmiştir. İlerleyen tarihi süreç içerisinde Ermeniler, illegal örgütler kurarak 1905-1906 ve 1918 yıllarında bölgede Müslüman Türk nüfusu korkutup kaçırmanın yanı sıra soykırımlar uygulayarak nüfusu azaltma politikası yürütmeye başladı. Sonuçta bölgede bir Ermeni Devleti kuruldu ve Anadolu ile Kafkasya'nın bağlantısı kesilmiş oldu.