Türkiye’de solucan gübresi üretiminin ekonomik analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nurcan Dayar

Danışman: SERTAÇ DOKUZLU

Özet:

Tarım sektörü Türkiye’de ve dünyada kimyasal girdilerin tehdidi altındadır. Çalışmanın amacı çevre kirlenmesini azaltacak, verimli ve sürdürülebilir üretimi sağlayacak bir girdi olan solucan gübresinin ekonomik analizini yapmaktır. Araştırmada Güney Marmara Havzasında bitkisel üretim yapan 98 tarım işletmesine ve solucan gübresi üreten 15 firmaya anket uygulanmıştır. Aynı zamanda 1.000.000 adet solucan ile faaliyet gösterecek bir işletmenin yatırım ve işletme masrafları ile gelirleri hesaplanmış ve yatırımın mali analizi yapılmıştır. Anket uygulanan bitkisel üretim işletmelerinin %7’si solucan gübresi kullanmaktadır. Solucan gübresi genellikle 3 farklı gübre çeşidinden sonra 4. gübre olarak uygulanmaktadır. Üreticilerin uyguladıkları tarım sistemi ve bilgi düzeyleri ile solucan gübresi kullanımı arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. En fazla organik tarım uygulaması yapan işletmeler solucan gübresi kullanmaktadır. Solucan gübresi üreten firma sahiplerinin büyük bir bölümü tarım sektörü dışında meslek sahibi olan üniversite mezunu girişimcilerdir. Sektördeki üretim kapasitesi geniş bir aralıkta değişmekle birlikte ortalama 1-100 ton/yıl solucan gübresi üretim kapasitesinde yoğunlaşmaktadır. Mevzuatın yetersiz olması, kalifiye eleman temini, kayıt dışı üretim yapan firmalar ve üreticilerin solucan gübresine karşı önyargılı tutumları firmaların en önemli sorunları arasındadır. Solucan gübresi işletmesinin karlı bir yatırım olup olmayacağı konusunda yapılan hesaplamada orta ölçekli bir işletmenin iç karlılık oranı %62 ve fayda/masraf oranı 1,12 bulunarak olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Yatırımın karlılığı %43, geri ödeme süresi ise 2,05 yıl, diğer bir ifade ile yaklaşık 3 yıldır. Sektörün gelişmesi için daha fazla uygulamalı araştırma yapılması, doğru kullanımın teşvik edilmesi, kayıt dışı üretimin önlenmesi ve mevzuatın düzenlenmesi gerekmektedir.