Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İLHAN BULUT
Danışman: EMİN ERTÜRK
Özet:Ülkelerin siyasi sınırları içinde olup, gümrük hattı dışında kabul edilen serbest bölgelerin yirminci yüzyılın ilk yarısından itibaren gerek tür ve gerekse sayı bakımından artış gösterdiği gözlenmektedir. Yatırımcılara gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi, gümrük vergisi muafiyet ve istisnaları, işçi gelirlerinden vergi muafiyeti gibi kolaylıklar ile %25’e varan tasarruf sağlama imkanı vermektedir. Serbest bölgelerin yatırımcılara sağladığı bu imkanların dışında; ülkelerin makro ekonomik hedeflerine ödemeler bilançosuna olumlu yönde etki, döviz geliri elde etme, teknoloji transferi, istihdam artışı gibi katkılar sağladığı görülmektedir. Bu bakımdan serbest bölgeler 1980 sonrasında ihracata yönelik sanayileşme stratejisini benimseyen Türkiye’nin, hedeflerini gerçekleştirmede, önemli araçlardan birisi olması nedeniyle çalışmamızın içeriğini oluşturmaktadır. Çalışmamızı birinci bölümünde farlılık gösteren serbest bölge türlerine ilişkin açıklamalar ile başlanmış, geleneksel ve modern anlamda serbest bölge tanımlamaları yapılmıştır. Daha sonra yeni bir oluşum olan nitelikli sanayi bölgelerinin hakkında bilgiler verilmiş, nitelikli sanayi bölgelerinin kuruldukları ülke açısından katkıları incelenmiştir. Birinci bölümde son olarak Türkiye’de nitelikli sanayi bölgeleri kurma girişimleri verilmiş ve bu bölgelerle serbest bölgeler arasındaki benzerlikler incelenmiştir.İkinci bölümde ise; özellikle Avrupa Topluluğu içerisindeki serbest bölgelerin hukuki ve işlevsel özelliklerine değinilmiş ve dünyadaki birçok serbest bölge vergi ve teşvik politikaları çerçevesinde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise;serbest bölgelerin tarihsel gelişimi ve yasal altyapısı ile başlanmış, hukuki ve idari yapısındaki önemli noktalar anlatılmış ve Gümrük Birliği’nin gerçekleşmesiyle oluşan düzenlemelere değinilmiştir. Bunlara ilaveten Türkiye’deki serbest bölgelerin genel yapıları ve bugünkü ticaret hacimleri ve istihdam üzerindeki incelenmiştir. Üçüncü bölümde ayrıca serbest bölgedeki firmalara sağlana vergi ve teşvik politikaları incelenmiş ve son dönemde serbest bölgelere uygulanan vergi ve teşvik politikalarındaki değişiklikler anlatılmıştır.