Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ENİS AKAY
Danışman: Nurhayat Dalkıran
Özet:Bu çalışmada Yalova ili sınırlarında bulunan Yalakdere'nin bentik makroomurgasızları kullanılarak su kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanı olan Yalakdere eski yıllarda Hersek Lagünü'nü beslemekteyken daha sonra tektonik etkenlerle batıya yönelmiştir. Hersek lagününe Yalakdere'den bir kanal vasıtası ile su taşınması planlandığından Yalakdere'nin su kalitesinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Bentik makroomurgasız örnekleri, Nisan 2013- Mart 2014 tarihleri arasında aylık olarak dört istasyondan alınmıştır. Ayrıca on sekiz çevresel değişken ise akarsuyun fiziksel ve kimyasal yapısını tespit etmek için ölçülmüştür. PCA analizi sonuçları on sekiz çevresel değişkenden ilk eksende CO3 ve pH'ın, ikinci eksende ise AKM, Sıcaklık, EC, TOM ve NO3-N'un akarsuyu temsil ettiğini göstermektedir. Bu çalışmada bentik omurgasızlar 59 takson ile temsil edilmiştir. CCA analizi sonuçları bentik omurgasız komunite yapısını etkileyen en önemli çevresel değişkenlerin Sıcaklık, EC, NO3-N ve DO olduğunu göstermektedir. Çalışmada aynı zamanda bentik omurgasızlara dayanarak hesaplanan altı ana metrik grubunda toplam kırk bir metrik değerlendirilmiştir. Test edilen metriklerin büyük kısmının bentik omurgasız komunite yapısını temsil ettiği ancak on dört metriğin ölçülen fiziksel ve kimyasal analizlerle anlamlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Akarsuda çevresel değişkenler ile en önemli anlamlılığı sırasıyla GOLD, % EPT ve % EPH metrikleri göstermiştir. Anlamlı çıkan metrikler ve çevresel değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için ise RDA analizi uygulanmış ve bu metriklerin EC, Sıcaklık, DO, AKM, Ca ve PO4-P ile anlamlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Kullanılan metriklerce belirlenen su kalite değerlerinin yazın görülen kuraklık sonrası düştüğü tespit edilmiştir. Bentik makroomurgasız komunitelerinin azalması ve toleransı düşük taksonların ortadan kalkmasının geçici kuraklıktan kaynaklandığı görülmüştür. Akarsu yatağında tekrar su görülmesi ve akışın normale geçmesiyle su kalite sınıflarında artış görülmüştür. Çalışma sonunda bentik omurgasızlara dayanarak hesaplanan metriklerin Yalakdere'nin biyolojik su kalitesinin belirlenmesinde kullanılmasının uygun olduğu ve bentik omurgasız komunite yapısının su kalitesi belirlenmesinde iyi bir indikatör olduğu görüşüne varılmıştır.