Hendek ilçesi süt sığırcılığı işletmelerinde buzağılarda yaşama gücü ile ilgili yönetsel uygulamalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE KARACA

Danışman: Mehmet Koyuncu

Özet:

Süt sığırı yetiştiriciliğinde önemli bir yer oluşturan buzağı refahı kavramı, temel olarak daha kaliteli ve uygun bakım, besleme, barındırma koşullarının sağlanması anlamına gelmektedir. İşletmelerin geleceği olarak görülen buzağılar için sağlanacak doğru refah uygulamaları çiftliklerin daha sağlıklı ve ekonomik bir üretim sağlamalarının yanında sürdürülebilirlik hedefine ulaşılabilme noktasında önemli fırsat sunmaktadır. Bu araştırma Sakarya ili Hendek ilçesi süt sığırcılığı işletmelerinde buzağılarda yaşama gücü ile ilişkili yönetsel uygulamalar konusunda bilgi, fikir ve davranışları belirlemek, mevcut işletmelerin durumunu analiz etmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada Türkvet ve e-ıslah sistemi veri tabanına kayıtlı Hendek ilçesindeki 10 baş ve üzeri süt sığır varlığına sahip işletmeler belirlenmiştir. Örnek büyüklüğünün belirlenmesinde tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Hendek ilçesinde 593 işletmeden seçilecek örnek büyüklüğü 160 olarak hesaplanmıştır. Belirlenen işletmeler 10-20, 21-30, 31-40, 41-50 ve 50 baş üzeri sığır varlığına sahip olan işletmeler olmak üzere 5 tabakaya ayrılmıştır. Yetiştiriciler gönüllülük esasına dayalı 5 ana başlık altında 51 sorudan oluşan anket çalışmasına dahil edilmiştir. Bu kapsamda işletme ile ilgili genel veriler alındıktan sonra buzağıların bakım ve yönetimine yönelik olarak kolostrum kullanımı, besleme uygulamaları, sağlık koruma ve barındırma gibi temel konu başlıklarına yönelik sorular değerlendirilmiştir. İşletme büyüklüklerine göre yeni doğmuş buzağılarda farklı bakım ve yönetim uygulamalarının takip edildiği sonucuna varılmıştır. Yeni doğan yavru için hayati öneme sahip kolostrum tüketimi mevcut işletmelerin hassasiyetle üzerinde durduğu konular arasında yer almaktadır. Araştırmada doğumdan sonra ilk kolostrumu alma zamanı 10-20 baş kapasiteli işletmelerde ananın yanında (%60,9), >50 baş kapasiteli işletmelerde ilk 4 saat içinde (%93,7) olarak ifade edilmiştir. Buzağılara ilk beslemede verilen kolostrum miktarı ise 10-20 baş kapasiteye sahip işletmelerde ananın yanında serbest (%58), 40 baş üzeri kapasiteye sahip işletmelerde ise 3 litre (%60) olarak bulunmuştur. İşletme kapasitesi arttıkça kolostrumun öneminin farkındalığı daha çok artmaktadır. Araştırmada işletmelerin ishal vakası %40'ın üzerinde seyretmekte, işletme kapasitesinin büyümesi ile hasta buzağı vakalarında fazla bir değişikliğin olmadığı görülmektedir. Ziyaret edilen 40 baş ve altı işletmelerde buzağılar %60'tan fazla oranda gruplar halinde, 40 baş ve üzeri işletmelerde ise %60 oranında içerde veya dışarıda bulunan bireysel bölmelerde barındırılmaktadır. Bu yönüyle özellikle barındırma ve buzağı refahı açısından büyük kapasiteli işletmelerin öne çıktığı sonucuna varılmıştır. Genel olarak umut verici uygulamalar söz konusu olsa da buzağılarda yaşama gücünü artırma konusunda yönetimsel yetersizlikler olduğu ve bu durumun buzağı refahını olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.