Hristiyan tasvir sanatında İsa'nın mabede takdim sahnesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatmanur Key

Danışman: FİLİZ İNANAN

Özet:

Hristiyan sanatında ortaya çıkan dinsel tasvirlerin temelinde öğreti vardır ve Hristiyan inancının görsel yollarla insanlara öğretilerek inancın yayılmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bizans sanat eserlerinde betimlenen on iki yortu sahnesinden biri olan İsa'nın Mabede Takdimi ile ilgili ayrıntılı ve bütünsel anlatı, Kanonik İnciller olarak adlandırılan dört İncil'den üçüncüsü Luka İncili içerisinde yer almaktadır. Olayın nerede gerçekleştiğini, kahramanlarının kim olduğunu, tepkilerinin nasıl gerçekleştiğini ve tutumlarını öğrendiğimiz Luka İncili'ndeki anlatıya göre sahnenin bilinen tüm resimsel betimlemesi oluşturulmuştur. İsa'nın Mabede Takdimini ve Meryem'in Arınmasını içinde barındıran dini bayramın karakteri ve evreleri yüzyıllar içinde değişmektedir. Doğuda Epifani'den kırk gün sonra İsa'nın Mabede Takdimi olarak kutlanan bayram, Batıda Meryem'in Arınması onuruna kutlanılmaktadır. Bayram kutlamalarında yaşanan bu ikili gelenek, İsa'nın Mabede Takdim sahnelerinde de görülmektedir. İsa'nın Mabede Takdim sahnesi en erken 5. yüzyılda ortaya çıkmış ve 10. yüzyıldan itibaren sıklıkla anıtsal duvar resminde, minyatür resimlerinde, ikonalarda, küçük el sanatlarında yer almaya başlamıştır. Sahnenin kompozisyon düzeninde bölgesel, tarihsel ve üslupsal faktörler doğrultusunda ortaya çıkan betimleme biçimleri üzerinden gelişimi incelenmiştir.