Farklı kökenli biberiye (Rosmarinus officinalis L.) klonlarının bazı morfolojik, agronomik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yusuf Sarı

Danışman: OYA KAÇAR

Özet:

Bu araştırma, 2016-2018 vejetasyon döneminde 3 yıl süre ile farklı kökenli biberiye (Rosmarinus officinalis L.) klonlarının bazı morfolojik, agronomik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Araştırma Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü deneme alanlarında Tesadüf Blokları Deneme Deseni'ne göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede bitki materyali olarak 14 biberiye klonu kullanılmış ve her yıl tek biçim yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda sırasıyla 2016, 2017 ve 2018 yılları genel ortalamalarına göre, morfolojik ve agronomik özelliklerden bitki boyu 31,76, 54,37 ve 77,09 cm, habitus genişliği 30,26, 56,64 ve 66,65 cm, bitkide dal sayısı 2,36, 33,43 ve 49,22 adet, yaprak eni 2,84, 2,33 ve 1,99 mm, yaprak boyu 23,38, 21,94 ve 21,10 mm, yeşil herba verimi 438,10, 2255,38 ve 3806,05 kg/da, kuru herba verimi 161,60, 949,19 ve 1867,62 kg/da, kuru yaprak verimi 114,33, 582,22 ve 1002,33 kg/da, kuru sap verimi 47,07, 364,26 ve 865,36 kg/da ile uçucu yağ verimi 3,58, 17,66 ve 31,87 kg/da olarak belirlenmiştir. Kalite özelliklerinden uçucu yağ oranı % 3,22, %3,02 ve % 3,17, toplam fenolik madde miktarı 82,68, 90,94 ve 89,61 mg GAE/g ve antioksidan kapasite 39,40, 40,32 ve 41,18 µM TE/g KM olarak kaydedilmiştir. Uçucu yağın bileşenleri genel olarak klonlara göre değişmekle birlikte 1,8 sineol, α-pinen, kafur, β-pinen, borneol, α-terpineol, bornil asetat ve kampen'den oluşmuştur. Araştırmanın sonucunda özellikle kuru yaprak verimi, uçucu yağ oranı ve diğer kalite özellikleri dikkate alındığında U-1, ÇİF-13, YAK-8, DED-10, İN-2 ve YUM-18 klonlarının Yalova ve benzer ekolojilerde yetiştirilebileceği sonucuna varılmış ve bu klonlar gelecekteki ıslah çalışmaları için ümitvar olarak kabul edilmiştir