İsmail Hakkî Bursevî’nin Fevâid Mecmûası üzerine bir inceleme (Transkripsiyonlu metin)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tubanur Kaya

Danışman: BİLAL KEMİKLİ

Özet:

Çalışmada Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi Genel nr. 87’de kayıtlı İsmail Hakkî Bursevî’ye ait 1131 tarihinde ikmâl edilmiş müellif nüshası mecmûa, Fevâid Mecmûası adıyla, çeviriyazıyla günümüz alfabesine aktarılmıştır. Eserin değerlendirilebilmesi için devrin şartları, müellifin hayatı, edebî yönü ve eserleri yapılan pek çok çalışmada genişçe ele alındığından bu çalışmada ana hatlarıyla sunulmuştur. Farklı nesir örnekleri yanında nazım şekilleri ve türleri bakımından oldukça zengin bir muhtevaya sahip Fevâid Mecmûası’nın dış ve iç yapısı incelenmiş, eser fevaid ve güfte mecmûası olarak ele alınmıştır. Mecmûaların tasnifine dair bazı görüşler araştırılmış, mecmûaların edebiyat ve kültür tarihine olan katkılarından bahsedilmiştir. Mecmûadaki pek çok metnin yanında tarih manzumeleri, dinî hayata dair yer, zaman ve kişilerle ilgili şiirler, devrin sosyokültürel hayatı ve müellifin bakış açısı hakkînda somut ipuçları ve Bursevî’nin tasavvufi görüşlerine dair malumatlar vermektedir. Yine mecmûada Bursevî’nin varidatları yer almakla birlikte mûsikî makâmları fihristi de bulunması dolayısıyla bestelenmeye müsait güfteleri hâizdir. Eser manzum-mensur karışık yapıda bulunmaktadır ve eserin mensur ksmı başka bir yüksek lisans tezine konu olmuştur. Dolayısıyla çalışma itibariyle yarım kalan bir eseri tamamlamaya çalışmak, ilk hedeflerimiz arasındadır. Hepsinden ziyade, her bir edebî eserin incelenmesinin edebiyat tarihimizde mühim bir boşluğu dolduracağı muhakkaktır.