Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Veli Öztürk
Danışman: ALİ DURMUŞ
Özet:Araçların yakıt tüketimini ve buna bağlı olarak emisyon oranlarını azaltmada en etkili çözümlerden biri taşıt ağırlığındaki hafifletmedir. Araç koltuğunun ağırlığının azaltılması da aracın tüm parçaları gibi önemli bir faktördür. Ürün tasarım aşamasında uygun malzemeler ve yenilikçi tasarımlar ile koltuk ağırlığı düşürmek mümkündür. Bu aşamada, koltuk yatırım maliyetlerini azaltmaya yönelik tasarım çalışmaları yapılmalıdır. Tasarım aşamasında koltuk tasarım kıstasları metodik teknikler kullanılarak yapılmalı, üretile bilirlik değerlendirilmelidir. Bu çalışmada, ağır ticari araçlar için kullanılacak yeni bir statik makas sistemine sahip muavin koltuğu tasarım ve geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Mevcutta 3 nokta kemer uygulaması bulunmayan muavin koltuğuna 3 nokta kemer adaptasyonu da yapılarak koltuk daha ağır test şartlarına tabi tutulmuştur. 3 nokta emniyet kemeri adapte ettiğimiz yeni muavin koltuğunda emniyet kemer güvenlik bölgeleri ECE 14 yönetmeliğine göre incelenmiştir. Emniyet kemer üst etkin ve alt etkin noktaları bu güvenlik bölgesine göre belirlenerek koltuk tasarımı geliştirilmiştir. Tasarım geliştirme aşamasında, koltuk parçaları farklı malzeme ve kalınlıklarda seçilip, analiz sonuçları değerlendirilerek optimize edilmiştir. Bilgisayar destekli sonlu elemanlar analizleri ile koltuk tasarımı tamamlanmıştır. Muavin koltuklarından güvenlik testlerinde yeterli dayanım değeri ve yönetmeliklerde belirtilen arkalık deplasman değerleri hedeflenmektedir. Bu testler ECE yönetmeliklerinde belirtilmiştir. Yeni muavin koltuğu tasarım doğrulama aşamalarında sonlu elemanlar analizleri ile prototip çalışmaları sonrası yapılan gerçek test sonuçları karşılaştırılmıştır. Gerçek test sonuçları ile tasarım aşamasında yapılan analiz sonuçları % 90-95 oranında uyumludur. Tasarım aşamasında 3 aşamalı olarak yapılan sonlu elemanlar analizleri ile tespit edilen yerel deformasyon bölgeleri gerçek testlerde de aynı bölgelerde görülmüş ve gerekli iyileştirmeler yapılmıştır. Yeni tasarım ile muavin koltuğunda dayanımdan ödün vermeden %15-20 oranında ağırlık düşüşü sağlanmıştır. Muavin koltuğunda yükseklik ayarı fonksiyonu sağlayan statik makas sistemi ve 3 nokta kemer adaptasyonu ilk defa uygulanmıştır. Koltuk ECE R14 güvenlik testini başarıyla geçmiştir.