Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Aysan
Danışman: NABİ ALPER KUMRAL
Özet:Aculops lycopersici (Massee) (Acari: Eriophyidae) Bursa İlinde domates bitkisinin ana zararlılarından birisidir. Zararlının yüksek popülasyonları genellikle domatesin meyve olgunlaşma ve hasat döneminde meydana geldiği için bu akarı kimyasal mücadeleyle kontrol altına almak oldukça zordur. Bu çalışmada Dora, Etna, Grande, H2274, Jana ve M1103 domates çeşitleri üzerinde kontrollü ve doğal koşullarda A. lycopersici'nin popülasyon gelişimine çeşitsel farklılıkların etkisi değerlendirilmiştir. Ayrıca, farklı domates çeşitlerindeki trikom tipleri ve yoğunluklarının akarın popülasyon gelişimi üzerine olan etkileri de incelenmiştir. Buna ek olarak, bu çalışmada akarın farklı domates çeşitleri üzerindeki zarar oranı da belirlenmeye çalışılmıştır. Doğal koşullarda, akar popülasyonun gelişmesi üzerine bazı biyotik (bitki trikom yoğunluğu ve predatörler) ve abiyotik (klimatik faktörler örneğin; sıcaklık, nem, yağış) etkiler 2014-2015 yıllarında bir organik domates arazisinde tespit edilmiştir. Çalışma, diğer domates çeşitleri ile karşılaştırıldığında sırık domates çeşidi olan Jana'da istatistiki anlamda önemli düzeyde A. lycopersici popülasyon düzeyi olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan, Grande ve H2274 çeşitlerinde çok düşük akar popülasyonları saptanmıştır. Fakat diğer çeşitler üzerindeki akar zarar oranı ile karşılaştırıldığında Jana çeşidi toleransının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Laboratuvar çalışmalarına benzer şekilde, arazi çalışmalarında Jana çeşidindeki akar popülasyon düzeyi diğer çeşitlerle karşılaştırıldığında en yüksek bulunurken, Grande ve H2274 çeşitlerinde düşük olmuştur. Bununla birlikte, muhtemelen Jana çeşidindeki yüksek keseli trikom yoğunluğu yüzünden predatör akar yoğunlukları özellikle Tydeus kochi Oudemans çok düşük seviyede bulunmuştur. Phytoseiidae ve Iolinidae'ye ait bazı predatör akar çeşitleri bulunmasına rağmen, muhtemelen yoğun keseli ve kesesiz trikomlardan dolayı popülasyonlarının bütün domates çeşitlerinde çok düşük olduğu bulunmuştur. Akar popülasyonu domates arazisinde ~25°C ortalama sıcaklık ve % 50-60 ortalama nispi nem gözlendiğinde, ağustos ve eylül ayları ortasında en yüksek seviyeye ulaşmıştır.