Damla sakızının (Pistacia lentiscus L.) antioksidan aktivitesinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA ERDÖNMEZ

Danışman: ARZU AKPINAR BAYİZİT

Özet:

Damla sakızı ağacı (Pistacia lentiscus L.), Anacardiaceae familyasının Pistacia cinsine ait yeşil ve aromatik yaprak özelliğine sahip Akdeniz ülkelerinin sahile yakın bölgelerinde yetişen çalı formunda bir bitkidir. Damla sakızı aroması, besinsel bileşimi ve sağlık üzerine olumlu etkilerinden dolayı pek çok kültürün önemli bir parçası olmuştur. Damla sakızı ağacının reçinesi ve farklı organlardan elde edilen özütleri antioksidan, antienflamatuar, antikarsinojen, antifungal, antibakteriyel, antiviral, antiaterojenik, antiartritit, antihelmintik, hepatoprotektif, kardiyoprotektif ve insektisit aktivite gibi değişik biyolojik aktiviteler göstermektedir. Yürütülen çalışma ile İzmir ilinin farklı ilçelerinden ve Sakız Adası'ndan temin edilen damla sakızı örneklerinin toplam fenolik madde miktarları ve antioksidan kapasitelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada antioksidan kapasite metanolik ekstraktlar kullanılarak DPPH (2,2-difenil-1-pikrilhidrazil) serbest radikal süpürme aktivitesi metodu ile belirlenmiştir. Damla sakızı örneklerinin antioksidan aktivitelerinin 213,15±19,79 ile 330,62±5,50 µmol troloks eşdeğeri (TE) g-1 arasında değiştiği belirlenmiştir. Örneklerin %inhibisyon değerleri 33,00±1,414 ile 52,50±0,707 arasında tespit edilmiştir. Çalışmamızda D1 (Yunanistan, Sakız adası) örneğinin antioksidan aktivite ve %inhibisyon değerinin diğer örneklerle kıyaslandığı zaman ikinci sırada olduğu ve diğer örneklerle istatistiksel farklılık göstermediği gözlenmiştir (p<0,01). Damla sakızı örneklerinin Folin-Ciocalteu reaktifi ile tepkimelerine göre belirlenen toplam fenolik madde miktarının ise 8,752±0,41 ile 15,797±0,15 mg gallik asit eşdeğeri (GAE) g-1 arasında olduğu saptanmıştır. Toplam fenolik madde miktarları incelendiğinde örnekler arasında farklılıklar olduğu, D1 örneğinin toplam fenolik madde miktarının D3 (Çeşme, Ilıca) örneğinden düşük, ancak diğer ilçelerden alınan örneklerden daha yüksek değerler gösterdiği belirlemiştir. Bu sonuçlara göre damla sakızı reçinesinin yüksek fenolik içeriğine paralel olarak ekstraktlarının önemli antioksidan aktiviteye sahip olduğu görülmüştür.