Türkiye ve Almanya'da okutulan matematik ders kitaplarının matematik okuryazarlığı bakımından incelenmesi ve karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice Yeğit

Danışman: MURAT ALTUN

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Türkiye ve Almanya'da okutulan 5. sınıf matematik ders kitaplarında ortak ele alınan konuları yatay analiz çerçevesi doğrultusunda karşılaştırmak ve bu kitapları matematik okuryazarlığı yeterlikleri ve matematiksel süreçleri bakımından değerlendirmektir. Bu amaç kapsamında, Türkiye ve Almanya'da okutulan 5. sınıf matematik ders kitapları yapısal özellikler, konulara ayrılan ortalama sayfa sayısı, içerik düzeni, kullanılan başlıklar ve bu başlıkların sıralanışı bakımından gösterdikleri benzerlik ve farklılıkları belirlenmiştir. Ayrıca bu kitaplar matematik okuryazarlığı referans alınarak "İçerik" bakımından ve "Değerlendirme" bakımından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi kullanılmıştır. Analiz kısmında her iki ülkede okutulan kitaplar hem bütüncül olarak hem de özelde matematik okuryazarlık düzeylerine uygunluk bakımından incelendiğinden, araştırmada iki çeşit analiz çerçevesinden faydalanılmıştır. Kitabın yapısal özellikleri yatay analiz çerçevesine göre incelenmiş; içeriği de matematik okuryazarlığı açısından analiz edilmiştir. Yatay analiz sonucu elde edilen bulgulara göre; Türkiye ve Almanya'da okutulan ders kitaplarının toplam sayfa sayıları ve bir konuya ayrılan ortalama sayfa sayıları farklılık göstermektedir. Her iki ülke kitabında bulunan ana yapılar ve yardımcı yapılar hem sayı olarak hem de işleyiş olarak farklıdırlar. İki ülkenin ders kitaplarında içerik oluşturulurken ve konular sıralanırken farklı yaklaşımlar sergilenmiştir. Türkiye ve Almanya kitapları "İçerik" bakımından analiz edildiğinde, Almanya'da okutulan kitabın Türkiye'ye nispeten daha fazla "İçerik" sorusu içerdiği bulgulanmıştır. Her iki ülke kitabında yer alan "İçerik" soruları etkinlik kavramına göre incelendiğinde ise, Almanya kitabının %2,8'i, Türkiye kitabının ise yalnızca %0,3'ünün etkinlik kavramı özeliklerini sağladığı tespit edilmiştir. Kitaplar "Değerlendirme" soruları bakımından karşılaştırıldığında ise her ikisinde de en fazla matematik okuryazarlığı alt düzey sorusu bulunduğu görülmüştür. Türkiye kitabında üst düzey soru yer almazken, Almanya kitabında üst düzey soruların yer alması iki kitabın farklılıklarındandır. Türkiye ve Almanya kitabı matematiksel süreçlere göre karşılaştırıldığında her iki kitapta da en çok kullanılan matematiksel sürecin kullanma süreci olduğu görülmektedir. Türkiye kitabında yorumlama sürecine ait soru bulunmazken, Almanya kitabında üç matematiksel süreci de içeren sorular yer almaktadır.