Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İSMAİL SARI
Danışman: BARIŞ ÖZDAL
Özet:Bu çalışma, İran'da Şiî teolojiden İslâmcı ideolojiye geçiş sürecini ve İran'ın düşünsel sekülerleşmesini çözümlemektedir. Dolayısıyla bu örüntünün bir sonucu olan mevcut siyasi rejimin ideolojik paradigmasını ve bu ideolojik paradigmaya sahip iktidar ile rejim-karşıtı dinî muhalefet arasındaki çatışma ilişkisini entelektüel düzlemde analiz etmektedir. Ayrıca, bu çalışmada İslam Devrimi'nden günümüze Şiîliği bir devrim ideolojisi haline getiren, dönemsel olarak değişmekle birlikte, Şiî yayılmacılığına dayalı karşı-denge kurma amacını taşıyan İran'ın dış politika stratejisi olarak "güvenlik-otonomi arayışı" analiz edilmektedir. Günümüzde İran, ABD'nin Irak işgali ile bu bölgede etkinliğini zirveye ulaştırmış ve Arap Baharı süreci ile birlikte ortaya çıkan bölgesel sistemde yayılmacı politikalarına yeni bir alan bulmuştur. Bu süreçte bölgede İran'ın ne derece etkin olabileceği tartışılırken; "Şiî Hilali" tartışmaları yeniden gündeme gelmiştir. İran'ın Ortadoğu'yu mezhep temelinde şekillendirmeye çalıştığı tezine dayanan söz konusu yaklaşım, bu çalışmada sivik din ve politik kültür olarak İran Şiîliğinin temellerine inilerek incelenmektedir. Ayrıca, İran'ın Şiî yayılmacılığının ABD'nin Irak müdahalesinden Arap Baharına uzanan süreçte Bağdat, Şam, Beyrut ve Sana'da pragmatist kaygılarla nasıl jeopolitik bir amaca dönüştüğü analiz edilmektedir.