Mustafakemalpaşa Çayı'nın (Bursa) iki farklı dönemdeki su kalitesinin epilitik diyatomeler kullanılarak değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Dilara Mestik

Danışman: DİDEM KARACAOĞLU

Özet:

Bu çalışmada Bursa ilinin önemli su kaynaklarından birini oluşturan Mustafakemalpaşa Çayı‟nın biyolojik su kalitesinin epilitik diyatomeler kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Mustafakemalpaşa Çayı üzerinde belirlenen iki istasyondan Ekim 2016-Eylül 2017 tarihleri arasında aylık olarak epilitik diyatome örnekleri toplanmış, aynı zamanda suda bazı fiziko-kimyasal değişkenlerin ölçümü yapılmıştır. Ölçülen fiziko-kimyasal değişkenlerin yıllık ortalama değerleri Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği‟ne göre değerlendirilmiş ve su kalite sınıfları ortaya konmuştur. Çalışma verileri aynı çalışma bölgesinden ve aynı istasyonlardan Nisan 2001-Mayıs 2002 tarihleri arasında aylık olarak elde edilen veriler ile karşılaştırılmış, örnekleme periyotları arasında epilitik diyatome kompozisyonunun karşılaştırılması yapılmıştır. Mustafakemalpaşa Çayı‟nın epilitik diyatome florasında 2001-2002 periyodunda 41 cinse ait 97 takson, 2016-2017 periyodunda 31 cinse ait toplam 68 takson tespit edilmiştir. Her iki periyotta da Achnanthidium minutissimum (Kützing) Czarnecki, Amphora ovalis (Kützing) Kützing, Amphora pediculus (Kützing) Grunow, Navicula tripunctata (O.F.Müller) Bory, Navicula veneta Kützing, Nitzschia frustulum (Kützing) Grunow ve Rhoicosphenia abbreviata (C.Agardh) Lange-Bertalot nisbi bolluk ve tekerrürleri bakımından en önemli taksonlar olmuşlardır. Çalışmada epilitik diyatomeler kullanılarak Trofik Diyatom indeksi uygulanmıştır. Çalışmada uygulanan Trofik Diyatome indeksi sonuçlarına göre her iki örnekleme periyodunda da çalışma alanının ötrofik seviyede olduğu tespit edilmiştir. iki örnekleme periyodu karşılaştırıldığında epilitik diyatome takson sayısının yıllara göre azaldığı tespit edilmiştir. Diyatome takson sayısının yıllara bağlı olarak azalması insan faaliyetleri sonucunda artan kirlilik yükü artışına bağlanmıştır. Bu çalışmada Trofik Diyatome indeksi‟nin biyolojik su kalitesinin belirlenmesinde kullanılmasının uygun olduğu ve epilitik diyatomelerin su kalitesinin belirlenmesinde iyi bir indikatör olduğu sonucuna varılmıştır.