Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YELİZ ARDIÇ
Danışman: ASLI HOCKENBERGER
Özet:Bu çalışmada selüloz hammaddesini içeren tekstil liflerinden, rejenere selülozik esaslı liflerin 5 değişik tipi kullanılmıştır. Bunlar konvansiyonel yönteme göre üretilen, Viskon ve Modal ile bunlara alternatif olan çevreyle dost, ekonomik, üstün mekanik ve fiziksel özelliklere sahip, NMMO prosesi ile üretilen Tencel Standart, Tencel A-100 ve Lyocell LF’dir. Deneylerde malzemenin lif formu ile çalışılmıştır. Bu çalışmada liflerin işlem görmemiş ve yaş-mekanik etkilerle fibrilleştirilmiş formları kullanılmıştır. Her iki formdaki liflere; sırasıyla çekme testi, 24 saatlik sürünme testi, sürünme sonrası tekrar çekme testi uygulanmış, kopan uç ve lif yüzey görüntüleri için SEM çalışması yapılmıştır. Yapılan deneylerde, liflerin her iki formunun kendi içindeki, kopma uzamasısürünme uzaması ve kopma yükü-sürünme sonrası kopma yükü değerleri ile her iki form arasındaki bu değerler karşılaştırılmalı olarak incelenmiştir. Bu çalışmalar sonucunda fibrilleşmenin liflerin çekme, sürünme, sürünme sonucu çekme ve yüzey özellikleri üzerinde önemli etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Bu liflerin sahip olduğu merkez kabuk etkileri yapılan çalışmada elde edilen sonuçlar üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Normal ve Sürünme sonrası çekme deneylerinde işlem görmemiş lifler, fibrilleştirme işlemi görmüş liflerden daha çok uzama göstermiştir. İşlem görmemiş ve fibrilleştirilmiş liflerden en fazla kopma uzaması gösteren lif Viskon’dur. Normal çekme deneyleri ve sürünme sonrası çekme deneyleri sonucunda en fazla kopma yüküne sahip olan lif ise, işlem görmemiş lif çalışmasında Tencel Standart olurken fibrilleşmiş lif çalışmasında Tencel A-100’dür. İşlem görmemiş liflerin sürünme sonrası kopma yükü değerleri azalırken, fibrilleştirme işlemi görmüş liflerden Tencel A-100 ve Viskon’un kopma yükü değeri artmış, diğer liflerin kopma yükü değeri ise azalmıştır. Sürünme deneylerinde işlem görmemiş liflerden en fazla sürünme gösteren lif, Viskon iken, fibrilleştirilmiş liflerden en fazla sürünme gösteren lif Modal’dır. Çekme deneyleri sonucunda yapılan SEM çalışmalarından liflerin kopma mekanizmaları tespit edilmiştir. Selülozik esaslı lifler, fibrilsel ve tanelenerek kopma mekanizması gösterirler. Buna göre, Viskon, Modal ve Tencel Standart lifleri tanelenerek kopma mekanizması, Tencel A-100 ve Lyocell LF lifleri ise fibrilsel kopma mekanizması göstermişlerdir.