Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ümmühan Ormancı
Eş Danışman: Salih Çepni, SALİH ÇEPNİ
Özet:Teknolojideki gelişime ve bilgideki artışa paralel olarak öğrenme-öğretme ortamlarında da değişime gidilmiş, öğrencilerin süreç boyunca aktif ve kendi öğrenmelerinden sorumlu oldukları bir anlayış temel alınmaya başlamıştır. Bu duruma paralel olarak ülkemizde, fen bilimleri öğretim programlarında araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı ve teknolojinin entegrasyonu önemli bir noktaya gelmiştir. Bu bağlamda web destekli ve araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim yaklaşımını temel alan zenginleştirilmiş bir öğretim materyali tasarlanmasının alanyazın açısından önemli olacağı düşünülmüştür. Yapılan çalışmada; rehberli araştırma-sorgulama yaklaşımına uygun geliştirilen web destekli fen materyalinin (z-kitabın) uygulama sürecinin ve öğrenciler üzerindeki etkililiğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada karma araştırmalardan çok aşamalı karma desen tercih edilmiştir. Öncelikle altıncı sınıf vücudumuzdaki sistemler ünitesine yönelik z-kitap geliştirilmiş ve üç farklı sınıfta üç öğretmenin bu materyali sınıflarında kullanması sağlanmıştır. Bu aşamada öğretmenlerin z-kitabı kullanma durumları; gözlem, araştırmacı günlükleri ve öğrenci materyalleri kullanılarak analiz edilmiştir. z-kitabın deneysel uygulamasında ise; ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen tercih edilmiştir. Çalışmaya 71'i deney, 84'ü kontrol grubunda olmak üzere 155 altıncı sınıf öğrencisi katılmıştır. Deney grubunda dersler z-kitaba, kontrol grubunda ise fen bilimleri öğretim programına uygun olarak sürdürülmüştür. Bu aşamada; nicel veri toplama aracı olarak "Kavramsal Anlama Testi", "Bilişim ve İletişim Becerileri Algı Ölçeği", "Sistem Düşünme Becerileri Testi", nitel veri toplama aracı olarak ise gözlem formu, öğrenci günlükleri, görüş anketi ve görüşmeler kullanılmıştır. Nicel veriler SPSS 23 programı ile analiz edilirken, nitel veriler betimsel veya içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın sonucunda; z-kitabın uygulanma sürecinde, üç öğretmende farklılıklar olmasına karşın öğretmenlerin materyali etkin olarak uygulamaya çalıştıkları görülmüştür. Bu bağlamda z-kitabın öğretmenlere sunulması veya tanıtılmasından ziyade, öğretmenlerin materyalleri anlayıp uygulamamalarının daha önemli olduğu düşünülmektedir. Ayrıca z-kitabın uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubuna göre; kavramsal anlamaları [F(1,152)=20.49, p<.05] ve sistem düşünme becerileri [F(1,152)=12.23, p<.05] üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturduğu, ancak bilişim ve iletişim becerileri algı puanlarında [t(70)=-3.76, p<.05] anlamlı bir artışa sebep olmadığı anlaşılmıştır. Öğrencilerin kavramsal anlamalarındaki artışın temel nedeninin; z-kitabın hem zenginleştirilmiş çoklu ortam nesneleri içermesi hem de etkileşim özelliği barındırmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Sistem düşünme becerilerindeki değişimin ise materyalin özellikle animasyon, etkinlik ve araştırma sorularının; kavramlar arası ilişki kurmaya, olaylara bütüncül açıdan bakmaya, bunun yanında sistemdeki bir değişkenin yok olması veya eklenmesiyle sistemin nasıl değişeceğine anlamaya imkan tanımasından kaynaklandığı söylenebilir. Bununla birlikte bilişim ve iletişim becerilerinde bir artış olmasına karşın bu artışın anlamlı düzeyde olmamasının, öğrencilerin teknoloji çağında büyümeleri, genel olarak kendilerine ait tablet, bilgisayar, telefon gibi aletlere ve kendilerini ifade edecekleri fırsatlara sahip olmalarından dolayı bilişim ve iletişim becerilerine yönelik algılarının yüksek olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Çalışmada elde edilen sonuçlara paralel olarak öğrencilerin bilişim ve iletişim becerileri üzerinde anlamlı bir farklılık elde edilememiş ve nicel ile nitel veriler arasında farklılıklar oluştuğu anlaşılmıştır. Bu konuda benzer ve derinlemesine çalışmaların yapılmasının alanyazın açısından önemli olacağı düşünülmektedir.