Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hafsa Taşkın
Danışman: MEHMET FATİH BİRGÜL
Özet:Gazali Ve İbn Rüşd'de Akli Bilgiye Dair Şüphe Ve Kesinlik" başlıklı çalışmamızda İslam düşünce tarihinde öne çıkan iki isim, akli bilgi konusunda karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Gazali'ye göre bilgi kaynakları; taklitle gelen inançlar, beş duyu ve akıldan oluşmaktadır. Düşünürün El-Munkız adlı eserine göre taklitle gelen, yani insana kendi dışından dâhil olan bilgiler, bir sorgulama neticesinde kabul edilmelidir. Gazalî bundan sonra sırasıyla, insanın kendisine ait bilgi kaynakları olan beş duyu ve aklı güvenirlik testinden geçirmektedir. Ona göre beş duyu, insanı yanılttığı için güvenilir değildir. Her ne kadar beş duyuya göre daha doğru veriler elde etse de akıl da, yanılma riski barındırdığından, güvenilir değildir. O halde insanın güvenebileceği tek bilgi, aklın da üstünde olan tecrübî bilgidir. Bu, diğer bir adıyla mistik tecrübe ya da keşftir. İbn Rüşd`e göre ise beş duyu akıldan farklı olarak tikel ve somut bilgi elde eder. Dolayısıyla onun yanılması gayet normaldir. Bu durum, bilginin oluşum sürecinde beş duyuya ait bir eksiklik olmaktan öte, aklî bilgiye giden yolda bir aşamayı temsil etmektedir. Akıl ise soyut ve tümel bilgileri elde etmesiyle beş duyudan ayrılır. İbn Rüşd`e göre aklın verileri, kesin öncüllere dayandığı zaman hakikati ifade etmektedir. Bu, burhan denilen metodun ta kendisidir. Düşünüre göre din ve aklın alanları birbirinden farklıdır fakat her iki hakikat de birbirine zıt değildir.