Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ASLI AKSOY
Danışman: Nursel Öztürk
Özet:Global dış satın alma, işletmenin belirli bir faaliyetini farklı ülkedeki bir tedarikçiye iletmesi olarak tanımlanabilir. Global dış satın alma bir yandan işletmelerin temel yetkinliklerini geliştirmesine olanak sağlarken, bir yandan da işletmelerin daha esnek bir yapıya sahip olmasını kolaylaştırır. Hazır giyim sektörü, belirsiz talep yapısı, ürün çeşitliliği, üretim aşamalarında insan emeğinin yoğun olması ile oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Özellikle talebin belirsiz olması ve ürün çeşitliliği tedarik zinciri yönetimini zorlaştırmaktadır. Yapılan doktora tez çalışmasının amacı; bir işletmede belirli bir ürün için talep tahminin yapıldığı ve ilgili ürün için ?yap ya da satın al? kararının verildiği, eğer karar satın al yönünde ise nereden satın alınacağı bilgisini de veren bulanık mantık tabanlı global dış satın alma karar destek sisteminin oluşturulmasıdır. Çalışma ile ilgili uygulama hazır giyim sektöründe yapılmıştır.Hazır giyim sektöründe farklı süreçlerin farklı ülkelerde bulunması sık karşılaşılan bir durumdur. Tedarik zincirine yabancı üyelerin de girmesiyle, tedarik zinciri yönetimi karmaşık hale gelmektedir. Hazır giyim sektörünün karmaşık yapısı nedeni ile geçmiş satış verisi oluşmayabilir; çünkü belirli bir ürün, tahmin yapılacak sezonda ilk defa koleksiyonda yer alıyor olabilir ve bir sonraki koleksiyonda da yer almayabilir. Ayrıca sektör, ülkedeki politik ve finansal değişimlerden çok fazla etkilendiğinden, bu anlık değişimlerin istatistiksel yöntemlerle takip edilebilmesinin mümkün olmadığı düşünülmektedir. Bu nedenle talep tahmin yöntemi olarak sinirsel ağ tabanlı bulanık çıkarım yöntemi kullanılmıştır. Global dış satın alma probleminde karar kriteri olarak sadece maliyet önemli gibi görünse de, gerçekte birçok kriterin eş zamanlı değerlendirilmesi gerekmektedir. Çok kriterli karar verme uygulamalarının çözümünde de bulanık mantık sıkça tercih edilmektedir. Oluşturulan karar destek sistemi için bulanık mantık kullanılmasının nedeni, bulanık mantığın insan yargı sistemine olan benzerliğidir. Ayrıca bulanık mantık uygulamaları diğer yapay zeka tekniklerine göre problemin yapısında bulunan belirsizliklerin üstesinden daha iyi gelmektedir. Hazır giyim sektöründe global dış satın alma kararlarının değerlendirilmesi için mevcut bir analitik yöntem olmadığı belirlenmiştir. Karar süreci oldukça karmaşık olmasına rağmen tamamen karar vericiye bağlıdır. Oluşturulan karar destek sistemi ile karar sürecinin karar vericiye bağlılığı azaltılmış ve tüm işletmelerin kolaylıkla kullanabileceği etkin bir sistem tasarımı yapılmıştır.