Şeker mısırında (zea mays saccharata sturt) farklı sulama ve azot seviyelerinin taze koçan verimi ile verim öğeleri üzerine etkisi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İpek Karakuş

Danışman: HAYRETTİN KUŞÇU

Özet:

Bu çalışmada, Bursa koşullarında şeker mısırı bitkisine (Zea mays saccharata Sturt) uygulanan farklı sulama ve azot seviyelerinin verim ile bazı verim bileşenleri üzerindeki etkileri arazi denemesi ile belirlenmiştir. Araştırma, 2018 yılında Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin killi bünyeli toprakları üzerinde yürütülmüştür. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Ana parsellerde 3 sulama suyu seviyesi (S100: A sınıfı buharlaşma kabından buharlaşan suyun %100’ü referans alınarak sulama, S80: S100’ün %80’i ve S60: S100’ün %60’ı düzeyinde sulama) ve alt parsellerde de 3 azot seviyesi (15, 30, 45 kg da-1 N) kullanılmıştır. Sulamalar, damla sulama yöntemiyle 7 gün aralıklarla yapılmıştır. Çalışmada, taze koçan verimi, toprak üstü kuru madde verimi, tek koçan ağırlığı, koçan boyu, koçan çapı, koçandaki tane sayısı, ilk koçan yüksekliği, sap çapı ve bitkide yaprak sayısı etkileri araştırılmıştır. Konulara uygulanan sulama suyu miktarı 258-400 mm arasında değişirken, mevsimlik bitki su tüketimi en yüksek 543 mm ile S100 × N45 konusunda en düşük ise 391 mm ile S60 × N15 konusunda hesaplanmıştır. En yüksek mısır koçan verimi S80 x N30, S100 x N30 ve S100 x N45 interaksiyonlarından saptanmıştır. Su kullanım etkinliği (WUE) en yüksek S80 × N30 interaksiyonunda en düşük WUE değeri ise S100 × N15 interaksiyonunda belirlenmiştir. Ölçümü yapılan tüm verim öğeleri, sulama veya azot düzeylerinden istatistiksel olarak önemli ölçüde (P<0.05) etkilenmişlerdir. Sulama ve azot seviyelerinin optimizasyonu dikkate alındığında buharlaşan suyun %80’i düzeyinde sulama suyu altında 30 kg da-1 N uygulanması yarı nemli iklim kuşağında yer alan Bursa ilinde şeker mısırı yetiştiriciliğinde tavsiye edilebilir.