Hilmi Ziya Ülken'in İslam felsefesi anlayışı ve çalışmaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Harika Alpaslan

Özet:

Hilmi Ziya Ülken (1901-1974) İslâm felsefesi üzerine çalışmalar yapan, Cumhuriyet döneminin önemli aydınlarından biridir. Yaşadığı dönemin anlayışından farklı olarak İslâm felsefesi alanına gereken itibarı vermekle kalmamış, bu alan ile ilgili çalışmaların devam edebilmesi için temel eserler ortaya koymuştur. Tefekkür tarihi bağlamında İslâm düşüncesine borçlu olduğumuzu ve göz ardı edemeyeceğimizi düşünerek geçmiş ile bugün arasında bağ kurmaya çalışmıştır. Çalışmamızın amacı Ülken'in İslâm felsefesi anlayışı ve çalışmalarını değerlendirmektir. Birinci bölümde yaşadığı dönemin karmaşık ve düzensiz yapısının Ülken'in İslâm felsefesi görüşlerine yansımasını ve nasıl yorumladığını incelemeye çalıştık. İkinci bölümde onun İslâm felsefesinin mahiyeti bakımından isimlendirilmesi, kapsamı, özgünlüğünün yanında tarihsel süreç içerisinde İslâm felsefesinin başlangıcında önemli olan tercüme ve batıya tesirini ele aldık. Üçüncü bölümde Türklük tasavvurunun İslâm felsefesi görüşlerine etkisi, felsefeye etkisi bakımından Gazâlî, gelenek meselesi ve İslâm felsefesi öğretimine dair problematik görüşlerini esas aldık. Son olarak ise İslâm felsefesine dair yaptığı çalışmaları; kitap, makale, gazete yazıları, dergi ve kitap tanıtımı vs. kronolojik olarak künyesini vererek bu alanda ne kadar kapsamlı ve önemli çalışmalar yaptığını göstermek istedik.