Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAKAN HOCAOĞLU
Danışman: KADİR ÇAVDAR
Özet:Bilindiği gibi yaylar, makine elamanı arasında çok büyük öneme sahiptirler. Endüstride, geniş bir kullanım alanları vardır. Genellikle, makine parçalarını aynı konumda tutmak, darbeleri, titreşimleri azaltmak ve parçalara hareket sağlamak amacıyla kullanılırlar. Yaylar, zorlu çalışma koşulları altında çalışma esnasında maruz kaldığı yükler nedeniyle aniden kırılırlar. Bu yayların çalışması esnasında, yorulmanın ne gibi etkisinin olduğu bilinmediğinden, kırılmalar tahmin edilenden daha önce olmaktadır. Ancak günümüzde yorulma davranışının anlaşılmasıyla ilgili birçok çalışma yapılmaktadır. Bu tür sorunların azaltılması için yayların yorulma ömrünün doğru bir şekilde belirlenip, yorulma faktörünün yay tasarım aşamasında devreye sokulup buna göre yayların yeniden tasarlanması gerekmektedir. Bu çalışmada kalıp yayları ve helisel bası yayları esas alınmıştır. Yaylarla ilgili yapılan yorulma araştırmaları incelenmiş ve yorulma davranışı analizi yapılmıştır. Bununla birlikte bu yorulma araştırmalarının yapıldığı test makineleri incelenmiştir. Bu test makinelerinin yapısı incelenmiş ve daha avantajlı yönleri olan yay yorma makinesi tasarımı yapılmıştır. Kalıp yayları ile ilgili mevcut tablolar incelenmiş ve buna göre test edilebilecek yaylar belirlenmiştir. Ardından, çalışma esnasında oluşan yükler hesaplanarak yeni tasarımın analizleri yapılmıştır. Bu çalışmada tasarlanan makinede, yüksek rijitlik, boy, sarım çapı ve tel kesiti gibi değişken parametrelerde daha fazla çeşitliliğe sahip olduğu görülmüştür. Bu çeşitlilik sayesinde, daha fazla yayın test edilebileceği, bu tasarımda çalışma sırasında iş güvenliği açısından daha emniyetli ve daha sessiz çalışma ortamı sağlanabileceği görülmüştür.