Modern taşıt teknolojisinde emisyon azaltma yöntemleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2000

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT AYHANER

Danışman: HABİB UMUR

Özet:

Bu çalışmada, tek noktadan yakıt enjeksiyonlu, 4 zamanlı, 4 silindirli benzinli bir motorun Faz 3 emisyon seviyesine ulaştırılması amaçlanmıştır. Bunu yapmak için, Faz 1 seviyesinde araç gövdesi altına yerleştirilen katalitik konvertöre ilave olarak eksoz manifoldu çıkışına ikinci bir 3-yollu katalitik konvertör yerleştirildi. İkinci katalitik konvertör motor geri basınç değerlerini değiştirdiğinden motor kalibrasyon parametreleri yeniden kalibre edildi. Motor performans ve emisyon değerlerinin optimizasyonu yapıldı. Aracın motor bölmesinde, Faz 3 katalitik konvertörünün sıcaklık olarak çevresindeki diğer parça ve aksamlara olan etkisi araştırıldı ve motor bölmesi sıcaklık haritaları çıkarıldı. Faz 1'den Faz 3'e geçerken motorun performans değerlerinde %4'lük bir kötüleşme olduğu gözlendi. Faz 1 ve Faz 3 araç emisyon deneyleri emisyon laboratuvarında Avrupa emisyon çevrimi kullanılarak gerçekleştirildi. Faz 1 çözümüne göre CO emisyonlarında %42, HC emisyonlarında %43 ve NOx emisyonlarında %90 iyileşme sağlandı. Tek noktadan enjeksiyonlu bir motorla Avrupa Faz 3 emisyon seviyesine ulaşılabileceği görüldü. Bu çalışmayı başka araçlara da uygulayabilmek için motor parametreleri kalibrasyonu ve sıcaklık testleri o araçlar içinde tekrarlanmalıdır. Burada karşılaşılan %4'lük performans kaybını telafi etmek için farklı geometrilerde katalitik konvertörler denenebilir. Ayrıca ekonomi amacıyla, iki katalitik konvertör yerine farklı miktarlarda aktif metal yüklemesinin emisyonlara olan etkisi araştırılarak tek bir katalitik konvertörle aynı sonuçların alınıp alınamayacağı araştırılabilir.