Türkiye - Kazakistan ilköğretim 5. sınıf matematik ders kitapları üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİONORA KHALİDOVA

Danışman: MENEKŞE SEDEN TAPAN BROUTIN

Özet:

Bu çalışmanın amacı, Türkiye ve Kazakistan'daki okutulmakta olan 5. sınıf matematik ders kitaplarının geometri ünitelerinde sunulan problemleri çizimlerin yeri ve kullanımı açısından incelemek ve her iki ülkenin kitapları arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaktadır. Bu amaçla Türkiye'nin MEB (2013) tarafından ve Kazakistan'ın MEB (2010) tarafından onaylanan 5. sınıf matematik ders kitapları belirlenen ölçütler doğrultusunda analiz edilerek, karşılaştırılmıştır. Bu analiz "Çalışma alanlardaki geçişler", "Semiyotik temsillerin değişimi" ve "Farklı kavrayış türleri'' dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yönteminin doküman analiz modeli kullanılmıştır. Verilerin betimsel analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Türkiye'de okutulan kitapta çizim-geometrik nesne geçişini içeren problemlere daha çok sayıda yer verilirken, geometrik nesne-çizim geçişini içeren problemlere daha az sayıda yer verildiği tespit edilmiştir. Kazakistan'da okutulan kitapta ise geometrik nesne-geometrik nesne geçişini içeren problemlere daha çok sayıda yer verilirken, çizim - çizim geçişini içeren problemlere daha az sayıda yer verildiği tespit edilmiştir. Ayrıca, Kazakistan'da okutulan ders kitabındaki geometri problemlerinin belli bir sıralamaya göre verilmediği, yani fiziksel çalışma alanından geometrik çalışma alanına geçişi içermediği tespit edilmiştir. Kavrayış türlerinden iki ülke kitabında da daha çok söylemsel kavrayışı gerektiren problemlere yer verilirken, işlevsel kavrayışın optik değişikliklerini gerektiren problemlere çok az sayıda yer verildiği belirlenmiştir. Ayrıca, Türkiye'de okutulmakta olan kitapta algısal kavrayışı ve işlevsel kavrayışın konumsal işlemini gerektiren problemlere daha çok sayıda yer verilirken, Kazakistan'da okutulmakta olan kitapta sıralı kavrayışı ve işlevsel kavrayışın mereolojik işlemini gerektiren problemlere daha çok sayıda yer verildiği görülmüştür. İncelenen kitaplarda grafiksel gösterim-grafiksel gösterim, doğal dil-doğal dil, sembolik dil-sembolik dil, sembolik dil-doğal dil, sembolik dil-grafiksel gösterim dönüşünü gerektiren problemlere az sayıda yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada incelenen kitapların geliştirilmesine katkı sağlayabilmek amacıyla, bazı öneriler sunulmuştur.