Örgütsel özdeşleşmenin öncülleri ve ardılları üzerine bir saha çalışması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA POLAT

Danışman: BİLÇİN MEYDAN

Özet:

Bu çalışma, Sosyal Kimlik ve Sosyal Karşılaştırma Kuramlarına dayalı olarak Örgütsel Davranış alanına uyarlanan örgütsel özdeşleşme, örgütsel özdeşleşmeye neden olan bireysel ve örgütsel öncüller, örgütsel özdeşleşmenin bireysel ve örgütsel sonuçları ile bu çerçevede yapılan saha çalışması sonuçlarını kapsamaktadır.Tezde giriş ve sonuç ve değerlendirmeler dışında dört bölüm yer almaktadır. Birinci bölümde, örgütsel özdeşleşmenin tanımı yapılmış, önemi vurgulanarak benzer kavramlarla ilişkisi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde örgütsel özdeşleşmenin öncülleri ve ardılları ele alınarak bireysel ve örgütsel olmak üzere iki başlık halinde incelenmiş ve kaleme alınmıştır. Üçüncü bölümde araştırmanın örgütsel özdeşleşme dışındaki diğer değişkenlerine (kontrol odağı, bireysel değerler, beş faktör kişilik özellikleri, rol belirsizliği, işten ayrılma niyeti ve örgütsel vatandaşlık davranışı) ilişkin alanyazından derlenen bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise MKEK Gazi Fişek Fabrikası örnekleminde 256 ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı örnekleminde 255 olmak üzere 511 kişi üzerinde yapılan saha araştırmasında elde edilen bulgularına yer verilmiştir.Tezde iç kontrol odağına sahip bireylerin örgütsel özdeşleşme düzeylerinin dış kontrol odaklılardan daha yüksek olarak gerçekleştiği; örgüt içi güvenin örgütsel özdeşleşme üzerinde olumlu; rol belirsizliğinin olumsuz; beş faktör kişilik özelliklerinden özdisiplin ve uyumluluğun olumlu, nevrotikliğin olumsuz; bireysel değerlerden uyum, güvenlik ve geleneksellik ile bu üç değişkenin toplamından oluşan muhafazakarlığın olumlu etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerinde olumsuz ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde olumlu etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada ayrıca yapısal eşitlik modeli ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Zabıta Daire Başkanlığı ve MKEK Gazi Fişek Fabrikası örneklemleri için birer model önerisinde bulunarak model test edilmiş ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.