Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MURAT DURMAZ
Danışman: Serdal Dikmen
Özet:Bu çalışmada, Karacabey Tarım İşletmesi koşullarında yetiştirilen safkan Arap atlarında gebeliği etkileyen faktörlerin ve tayların büyüme performansının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın materyalini bu kurumda 2000-2011 yılları yetiştirilmekte olan 232 adet Arap atı kısraklarından elde edilen 1437 adet gebelik, tay doğumu ve tay büyüme performanslarına ilişkin kayıtları kullanılmıştır. Gebelik süresi, iki gebelik arası süre, gebelik başına düşen tohumlama sayısı ve ovaryum çapı sırasıyla 337.16±0.25, 375.26±0.54 gün, 3.18±0.04 ve 49.26±0.15 milimetre (mm) olarak bulunmuştur. Tayların doğum, 6 ve 12 aylık ağırlıkları erkek taylar için 47.18±0.79, 206.22±3.10 ve 302.39±3.64 kg ve dişi taylar için 47.14±0.79, 206.08±3.11 ve 302.58±3.65 kg olarak saptanmıştır. Ayrıca, 6 ve 12 aylık tayların cidago yüksekliği erkekler için sırasıyla 125.63±1.14 ve 138.51±1.90 cm ve dişiler için 125.37±1.14 ve 138.03±1.91 cm olduğu tespit edilmiştir. Aynı dönemlerde beden uzunluğu ise erkekler için sırasıyla 129.25±1.22 ve 134.73±1.71 cm ve dişiler için 128.89±1.22 ve 134.30±1.72 cm olarak hesaplanmıştır. Tayların doğum ağırlığı üzerine tohumlama tipi (P<0.05) ve tohumlama tipi ile kısrak yaşı interaksiyonunun (P=0.01) etkisi oldukça önemli olduğu görülmüştür. Kısrak yaşının ve mevsimin ovaryum çapı üzerine etkisi önemli olmamasına rağmen Sıcaklık-Nem indeksi (P<0.05) ve yıl etkisinin (P<0.0001) ovaryum çapı üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, kısrağın gebe kalmasında tohumlama zamanındaki Sıcaklık-nem indeksinin önemli olduğu, ilkbaharda doğan tayların yazın doğan taylardan daha hızlı geliştiğini, bu harada yetişen safkan Arap tayların diğer Arap taylarına göre 1 yaşına kadar cidago yüksekliğinin düşük ve beden uzunluğun yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Karacabey Tarım İşletmesinde damızlık seçiminde cidago yüksekliği fazla olan atlardan seçilmesi ve doğumun ilkbahar mevsiminde olması yönünde düzenleme yapılması ile döl verim özellikleri ve tay büyüme performansı yönünden olumlu ve iyi bir yetiştiriciliğin alınabileceği sonucuna varılmıştır.