Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşenur Kolcu
Danışman: NABİ ALPER KUMRAL
Özet:Domates pas akarı [Aculops lycopersici (Massee) (Acari: Eriophyidae)], domatesin çok önemli bir zararlısıdır. Zararlıyla entegre bir mücadelede için ilaçlama ile hasat süresi arası kısa olan akarisitlerin ve hatta bitkisel ve biyolojik etken maddeli ilaçların tercih edilmesi ve biyolojik mücadelenin uygulanması gerekmektedir. Bu çerçevede zararlının etkili bir doğal düşmanı olan Amblyseius swirskii Athias-Henriot (Acari: Phytoseiidae)’nin salınması veya arazideki mevcut popülasyonunun korunması durumunda, zararlıya kullanılabilecek akarisitlerin bu avcı akara olan yan etkilerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu tez çalışmasında, ülkemizde diğer akar türleri için ruhsatlı akarisitlerin laboratuvar koşullarında A. lycopersici’ye etkinliğinin belirlenmesi ve aynı zamanda etkin doğal düşmanı olan A. swirskii’ye olan yan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, A. lycopersici için 16 etken maddenin lethal dozları kuru kalıntı bioassay yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Sonuçta, abamectin, milbemectin, pyridaben, azadirachtin ve kükürtün çok düşük dozlarının dahi A. lycopersici bireylerine zehirli olduğu belirlenmiştir. Bifenthrin, fenbutatin oxide, acequinocyl, fenpyroximate, tebufenpyrad, spridomesifen ve spirodiclofen maddeleri de A. lycopersici’ye diğer zararlı akarlara önerilen tarla dozlarına yakın dozlarda zehirli etkiler göstermiştir. Hexythiazox, etoxazole, bifenazate ve Paecilomyces fumosoreus strain PFs-1’in LD99 değerleri de bu çalışmada belirlenmiştir. Her etken maddenin A. lycopersici için hesaplanan LD99 değeri A. swirskii’nin en hassas dönemi olan larva dönemine olan zehirli etkisi kuru kalıntı bioassay yöntemiyle saptanmıştır. Ayrıca, bu etken maddelerin bu avcının dişilerine akut zehirli etkisi ve yumurta koyma potansiyeline olan yan etkisi bu doz kullanılarak belirlenmiştir. Domates pas akarına etkili olan etoxazole, fenbutatin oxide, bifenazate ve fenproximate’in yüksek dozları ve pyridaben, kükürt ve abamectin’in A. lycopersici’yi öldüren düşük dozları A. swirskii’nin hem dişi hem de larvalarına hafif zararlı bulunmuştur.