Osmanlı Devleti'nde Domaniç kazası


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 1997

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mine Ersevinç

Danışman: SEZAİ SEVİM

Özet:

13yy. sonlarında Ertuğrul Gazi 'ye Anadolu Selçuklu Sultanlığı tarafından yaylak olarak verilen Domaniç, Osmanlı Beyliği'nin tarih sahnesine çıkış yeri olmuştur. Başlangıçta yaylak oarak kullanılan Domaniç; zaman içerisinde yerleşik hayatı benimseyen Türkler' in bulunduğu bir toprak parçası haline geldi. Yüksek ve geniş bir düzlük alanda kurulan Domaniç, önce Anadolu Beylerbeyliği, Hüdavendigâr Livası Bursa Sancağı'na bağlı iken daha sonraları Ertuğrul Sancağı'na bağlanmıştır. Kazada köy sayısı ve isimleri yıllara göre değişmiştir. Nahiye halkı; yönetici zümre, kadıların bulunduğu muaf zümreler, tarım, hayvancılık, bağ ve bahçecilik yapan reaya ile, kışın Balıkesir, Manisa, İzmir'e giden; yazın Domaniç'e gelen Karakeçili, Kızılkeçili, Şehitli, Tekeli, Akbaş, Bakraç, Koyunlu gibi göçebe yaşayan ve hayvancılıkla geçinen yörüklerden meydana gelmiştir. İlkçağlardan itibaren bir yerleşim ünitesi olduğu, bulgulardan anlaşılan Domaniç'te; Osmanlı devrinde hiç gayrimüslim unsura rastlanmamaktadır. Merkez ve köylerdeki nüfusun oranı da yıllara göre değişmektedir. Osmanlılar döneminde Domaniç halkı, özellikle tahıl ekimi (buğday, arpa, yulaf gibi.) yapmaktadır. Ayrıca bağ ve bahçecilik, an yetiştiriciliği de yöre halkının geçim kaynaklan arasındadır. Merkez ve köylerde de hayvancılık yapılmasına rağmen; hayvansal ürünleri sağlayan asıl kesim göçebe yörüklerdir. Zengin ormanlar dolayısıyla kerestecilik ve bir de bir kaç köyde de madencilik (krom, manganez) yapılmaktadır. Domaniç topraklarının bir kısmı mîrlîva hassı, bir kısmı da zaim ve sipahi hassı olarak ayrılmıştır. Burada mülk arazi olup olmadığını belirleyemedik. Domaniç'te cami, köprü gibi sosyal-dini kurumların bakımı, işlemesi için vakıf topraklar ve bazı başka gelirler ayrılmıştır.